بنسای
بن_سای بله / From Wikipedia, the free encyclopedia
بُنسای یا بونسای (به انگلیسی: Bonsai) (به ژاپنی: 盆栽)، دارْسان یا درختریزههای ژاپنی، نوعی هنرِ سنتی ژاپنی در پرورشِ درختان و گیاهانی است که در اندازهٔ کوچک ایجاد میشوند.
یک گیاه چوبی در حین رشد دستکاری میشود بهطوری که به صورت یک درخت کوچک در خطوط ساده برجای مانده و ویژگیهای اساسی یک نمونه طبیعی و کاملاً رشدیافته را به نمایش میگذارد. سنت بنسای با بیش از هزار سال قدمت بر اساس شکل هنر چینی پنزای "penzai" بنا شدهاست. نویسههای چینی که برای نوشتن کلمه چینی 'penzai' استفاده میشوند در ژاپنی 'bonsai' تلفظ میشوند.
پرورش بنسای با یک شاخه، نهال یا برش از یک درخت یا درختچه شروع میشود. انتخاب گونه، به سبکی بستگی دارد که پرورشدهنده میخواهد از آن پیروی کند. با هرس کردن، پیوند زدن، استفاده از سیم فلزی و سایر فنون، درخت را شکل میدهد. وقتی گیاه به اندازه مورد نظر خود رسید و ویژگیهای زیبایی را برآورده کرد، آن را به گلدان زینتی منتقل کرده و در یک چیدمان قرار میدهند.
وامواژه بنسای اغلب بهعنوان یک اصطلاح چتر برای همه درختان گلدان مینیاتوری به سبک شرقی استفاده میشود. با این حال، سنت بنسای زیباییشناسی خاصی دارد که تحت تأثیر بودیسم ذن شکل گرفت. در نتیجه، بنسای معمولاً ظاهری هوشیارتر از مثلاً پنجینگ دارد. بنسای همچنین سبکهای خاص خود را دارد که تا حدودی بر اساس فرمهای رشد طبیعی درختان است. بهطور سنتی، فقط گونههای گیاهی مقاوم در ژاپن مورد استفاده قرار میگیرند که در خارج از کشور به نمایش گذاشته میشوند.
از آنجا که پیراستنِ گیاه به صورتِ بنسای، شبیهسازیِ شکلِ درخت در اندازه کوچکتر است، فرهنگستان زبان فارسی برای واژهٔ بنسای برابرِ فارسیِ دارسان (همانندِ دار و درخت) را برگزیده است.[2]