سواستیکا
From Wikipedia, the free encyclopedia
سواستیکا (به سانسکریت: स्वस्तिक) یا صلیب شکسته یا گردونه خورشید[1] (گاهی به شکلِ 卐 و گاهی به شکلِ 卍) یک صلیب با شاخههای ۹۰ درجه به سمت راست یا چپ است که معمولاً با جهت افقی یا گوشههایی با زاویه ۴۵ درجه است. در شکل هندی نقطههایی در هر ربع آن قرار میدهند.
واژهٔ «صلیب» در عبارت «صلیب شکسته» اشاره به صلیب مسیحی ندارد که در صورت شکستهشدن شکل متفاوتی بهدست میآید، منظور، صلیب ساده و اولیه (+ و x) است.[2]
سواستیکا از واژهٔ سانسکریتِ "Suvastika" مشتق شده و به معنای «هستی نیک» است.[3][4] صلیب شکسته نشان بسیاری از چیزها، از جمله خورشید در آئین مهرپرستی[1] و خوشاقبالی، سمساره و برهما در آیین هندو است.[5]
در فرهنگ هندواروپایی، این نشان بر روی اشیا یا مردم ایجاد میشد تا برای آنان شانس بیاورد. این نشان، هزاران سال متداول بودهاست. امروزه این نشان معمولاً در آثار هنری هندی و معماری کنونی و باستانی هندو و نیز در خرابههای شهر تاریخی تروآ دیده میشود.[6] در روزگار باستان، صلیب شکسته در بین یونانیها، هیتیها، سومریها، سلتها و ایرانیها استفاده میشد.[7]
به علت استفاده حزب ناسیونال سوسیالیست کارگران آلمان از این نماد، سواستیکا در جهان غرب به عنوان نماد نازیسم شناخته میشود و پس از جنگ جهانی دوم و شکست آلمان نازی، وجهه بدی در غرب پیدا کردهاست.[1]