سیستم موشکانداز عمودی
From Wikipedia, the free encyclopedia
سیستم موشکانداز عمودی (به انگلیسی: Vertical launching system (VLS)) سیستم پیشرفته ای برای نگهداری و شلیک موشک بر روی پلاتفرمهای متحرک دریایی مانند شناورهای سطحی و زیردریاییها است. هر سیستم پرتابگر عمومی از تعدادی سلول تشکیل شدهاست که هرکدام از آنها میتواند یک یا تعداد بیشتری موشک را در حالت آماده به شلیک نگهداری کند. معمولاً هر سلول میتواند انواع مختلفی از موشکها نگهداری کند که باعث میشود کشتی این انعطافپذیری را داشته باشد که برای هر نوع مأموریتی مناسبترین مجموعه از موشکها را انتخاب و بارگذاری نماید. به علاوه این ویژگی باعث میشود که انواع موشکهای توسعه یافته جدید بدون هیچ هزینه اضافی به توان موشکی شناور افزوده گردند.
در هنگام شلیک، موشکها ابتدا مستقیماً به صورت عمودی به طرف بالا حرکت میکنند تا به اندازه کافی از شناور و سطح بالایی سلول شلیککننده فاصله بگیرند، سپس به طرف مسیر تعیین شده تغییر مسیر میدهند.
سیستم موشک انداز عمودی به شناورهای جنگی سطحی این امکان را میدهد که نسبت به سیستمهای موشک انداز قدیمی، مانند نوع تک پرتابگر Mark 13 و نوع زوج پرتابگر Mark 26، که در آنها موشک از قسمت انتهایی موشک انداز توسط یک خشاب که در زیر سازه اصلی قرار دارد تغذیه میشد، در هر بازه زمانی تعداد موشکهای آماده به شلیک بیشتری در اختیار داشته باشد. علاوه بر قدرت آتش بالاتر، سیستمهای موشک انداز عمودی نسبت به سیستمهای قدیمی تر قابل اطمینان تر هستند و تحمل پذیری بیشتری در برابر صدمات دارند و همچنین سطح مقطع راداری (RCS) کمتری دارند. نیروی دریایی آمریکا بهطور اختصاصی از سیستمهای موشک انداز عمودی در ناوشکنها و ناوهای خود استفاده میکند.
معروفترین نوع سیستم موشک انداز عمودی در دنیا Mark 41 میباشد که توسط نیروی دریایی آمریکا توسعه داده شدهاست. بیش از ۱۱۰۰۰ سلول موشک انداز عمودی تولید شده یا در دست تولید هستند که در ۱۸۶ کشتی از ۱۹ نوع مختلف شناور در ۱۱ نیروی دریایی کشورهای مختلف استفاده میشوند. این سیستم علاوه بر نیروی دریایی آمریکا در نیروهای دریایی استرالیا، دانمارک، هلند، آلمان، ژاپن، نیوزلند، نروژ، کره جنوبی، اسپانیا و ترکیه به کار میرود.
نوع پیشرفته سیستم موشک انداز عمودی Mark 57 در ناوشکن کلاس زاموالت به کار رفتهاست. انواع سیستمهای موشک انداز قدیمی تر Mark 13 و Mark 26 در کشتیهای فروخته شده توسط نیروی دریایی آمریکا به کشورهایی مثل تایوان و لهستان حفظ گردیدهاند.
سیستم موشک انداز عمودی وقتی بر روی یک زیردریایی تهاجمی هسته ای (SSN) نصب شود، نسبت به لولههای اژدر افکن معمولی امکان تنوع بیشتری را در انتخاب و تجهیز موشکی زیردریایی فراهم میکند. یک روز پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ ایالات متحده آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از یک سامانه پرتاب عمودی موشک های بالستیک از شهرهای زیر زمینی موشکی ، به صورت پرتاب رگباری موشک رونمایی کرد .