عصر جت
From Wikipedia, the free encyclopedia
عصر جت (به انگلیسی:The Jet Age)، دورهای در تاریخ هوانوردی است. این دوره با ظهور هواپیماهای دارای توربین جت و تغییرات اجتماعی که این رویداد به وجود آورد تعریف میشود.
هواپیماهای جت میتوانستند بسیار مرتفعتر، سریعتر و دورتر از هواپیماهای ملخی (پروپلاینر) قدیمیتر با موتور پیستونی پرواز کنند بنابراین سفر بین قارهای و درونقارهای بهطور قابلتوجهی سریعتر و آسانتر شد. پس از ظهور عصر جت بود که برای اولین بار هواپیماهایی که آمریکای شمالی را ترک میکردند و از اقیانوس اطلس (و بعداً اقیانوس آرام) عبور میکردند توانستند بدون توقف به مقصد خود پرواز کنند، و برای اولین بار بسیاری از نقاط جهان را در طی یک روز سفری در دسترس قرار داشت. از آنجایی که هواپیماهای مسافربری بزرگ میتوانستند مسافران بیشتری را نسبت به هواپیماهای پیستونی حمل کنند، هزینه کرایههای هواپیما نیز کاهش یافت (نسبت به تورم)، بنابراین افراد از طیف وسیعتری از طبقات اجتماعی و اقتصادی میتوانستند هزینه سفر به خارج از کشور خود را داشته باشند.
به غیر از فناوریهای جت، در موتورهای ملخی توربینمحور پیشرفتهایی در موتور پیستونی ارائه شد که سواری نرمتر و بازده سوخت بهتری را ارائه میکرد. یکی از استثناهای تسلط هواپیماهای مسافربری بزرگ با موتور جت در این زمان، طراحی توربوپراپ ملخهای متقاطع-دوار بود که به تو\ولوف تو-۱۱۴ (اولین پرواز در ۱۹۵۷) نیرو میداد. این هواپیمای مسافربری میتوانست با سرعت، ظرفیت و برد جتهای معاصر مطابقت داشته باشد یا حتی از آنان فراتر رود. با این حال، استفاده از این نوع فناوری در هواپیماهای بزرگ پس از سال ۱۹۷۶ بهطور کامل به ارتشهای نظامی محدود شد.
انتظار میرفت که معرفی هواپیمای مسافربری مافوق صوت کنکورد و حمل و نقل مافوق صوت (SST)[EN 1] به خدمات عادی در سال ۱۹۷۶ تغییرات اجتماعی مشابهی را به همراه داشته باشد، اما این هواپیما هرگز به موفقیت تجاری دست پیدا نکرد. پس از دو دهه و نیم خدمت، یک سانحه مرگبار در نزدیکی پاریس در جولای ۲۰۰۰ و عوامل دیگر در نهایت باعث شد که پروازهای کنکورد در سال ۲۰۰۳ متوقف شود. این تنها ضرر یک SST در خدمات غیرنظامی بود. فقط یک طرح SST دیگر در ظرفیت غیرنظامی مورد استفاده قرار گرفت یعنی توپولف تو-۱۴۴ شوروی، اما به دلیل تعمیر و نگهداری زیاد و مسائل دیگر آن هواپیما نیز از رده خارج شد. مکدانل داگلاس، لاکهید و بوئینگ سه تولیدکننده آمریکایی بودند که در ابتدا از دهه ۱۹۶۰ برنامهریزی برای توسعه طرحهای مختلف SST داشتند، اما این پروژهها در نهایت به دلایل مختلف توسعهای، هزینهای و سایر دلایل عملی رها شدند.