فهرست میراث جهانی در افغانستان
فهرست ویکیمدیا / From Wikipedia, the free encyclopedia
میراث جهانی در افغانستان شامل ۲ اثر فرهنگی در افغانستان میباشد. این آثار از میان مکانهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی کشور از سوی یونسکو انتخاب میگردند. افغانستان ۲۰ مارس ۱۹۷۹ به این کنوانسیون پیوست و تا سال ۲۰۲۰ افزون بر ۲ سایت ثبت شده ۴ سایت نیز از این کشور در فهرست آزمایشی قرار گرفتهاست. در بیست و هفتمین جلسه کمیته میراث جهانی، منار جام به عنوان نخستین اثر در افغانستان به ثبت رسید.
سایتهای میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، یونسکو مکانهایی هستند که دارای اهمیت فرهنگی یا طبیعی هستند، همانطور که در پیماننامه میراث جهانی یونسکو، که در سال ۱۹۷۲ تأسیس شده، شرح داده شدهاست. طبق کنوانسیون یونسکو هر اثری پس از ثبت توسط این کمیته باید از سوی کشور نگهدارنده اثر مورد توجه ویژه قرار گیرد و انجام هرگونه دخل و تصرف یا اقدامی که باعث به خطر افتادن آن شود، ممنوع است.[1]
منار جام و تندیسهای بودا در بامیان هر دو در فهرست میراثهای فرهنگی جهان و آثار در معرض تهدید قرار دارند. منار جام با ۶۵ متر ارتفاع و هشتصد سال قدمت مهمترین شاهکار معماری حکومت غوریان در افغانستان است که ۴۵ درصد از تزئینات این منار کاملاً از بین رفتهاست و بدنه منار به شدت آسیب دیده و این بنا را با تهدید فروریختن روبرو کردهاست.[2]
مسلمانان عرب اولین بار در زمان حکومت حجاج بن یوسف (۶۹۲ تا ۷۱۴ میلادی) بر بامیان تسلط یافتند. در ۹ مارس ۲۰۰۱ نیروهای طالبان به روی مجسمههای صلصال و شهمامه، مشهور به تندیسهای بودا آتش گشودند و از آنها تنها دو حفره باقی ماند. تندیسهای بودا اگر پیش از این نمادی از تاریخ کهن در این سرزمین بوده امروز یادگار سالهای حاکمیت مذهبی در این کشور است. اهالی بامیان پس از سقوط حکومت طالبان، هر ساله در سالروز تخریب مجسمههای بودا طی جشنوارهای به نام شبی با بودا برای یادبود این روز گردهم میآیند.[3]