فک خزری
تنها پستاندار دریای کاسپین / From Wikipedia, the free encyclopedia
فُک خَزَری یا فک کاسپین[2][3][4][5][6] (نام علمی: Pusa caspica) یک گونه پستاندار دریایی کمیاب است که تنها در دریای خزر و رودخانههای منتهی به آن مانند ولگا و اورال زندگی میکند. اینگونه تنها پستاندار دریای خزر بهشمار میآید و به دلیل صید بیرویه و به هم خوردن شرایط زیستی و کاهش شدید جمعیت نیازمند به حمایت بینالمللی است.[7][8][9]
فک خزری( کاسپین ) | |
---|---|
فک خزری (کاسپین) | |
وضعیت حفاظت | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پستانداران |
راسته: | گوشتخوارسانان |
تیره: | فکهای بیگوش |
سرده: | فکهای خزرقطبی |
گونه: | P. caspica |
نام دوبخشی | |
Pusa caspica | |
گستره زیستگاه فک خزری | |
مترادف | |
Phoca caspica |
فک خزری بهطور میانگین ۱٫۵ متر طول و ۸۰ کیلوگرم وزن دارد و یکی از کوچکترین انواع فک بهشمار میرود.
ساحلنشینان شمال به این جانور سگ آبی میگویند. این گونه فک در میان ۱۰۰۰ نوع جاندارِ دریای خزر تنها پستاندار این دریاچه بهشمار میآید. فکها جانورانی دارای اهمیت برای اکوسیستم دریای خزر بهشمار میآیند و حتی مدفوع آنها یک منبع غذایی در دریا به وجود میآورند. نابودی این جانوران میتواند اکوسیستم خزر را به خطر اندازد. فکهای دریای خزر مهاجرت سالانهٔ منظمی دارند. آنها به دمای آب بسیار وابستهاند. وقتی دمای آب افزایش مییابد، آنها به بخشهایی که آب عمیقتر و قاعدتاً سردتر است، مهاجرت میکنند. فکها در تابستان، بهار و پاییز بیشتر در آبهای نیمه جنوبی خزر از جمله ایران زندگی میکنند و برای زایمان به مناطق یخی در شمال دریای خزر مهاجرت میکنند.
نخستین و تنها مرکز حفاظت از گونه در معرض خطر فک خزری در ایران و در سال ۲۰۱۰ رسماً آغاز به کار کرد. این مرکز به همت لنی هارت مؤسس مرکز بازتوانی و تحقیقاتی فک هلند، محمد مصطفی شاهی فردوس و امیر صیاد شیرازی در جزیره آشوراده، در نزدیکی سواحل بندر ترکمن احداث شد. هدف این مرکز نجات فکهای آسیب دیده، آموزش ماهیگیران، ارتقاء سطح فرهنگ محیط زیستی جامعه، تحقیقات و گسترش فعالیتهای حفاظتی به سایر کشورهای حوزهٔ خزر بودهاست. مرکز حفاظت از فک خزری ایران تا ابتدای سال ۲۰۱۸ توانست ۸۳ قلاده فک را از مرگ نجات داده و پس از انجام درمان به طبیعت بازگرداند.