مهدیقلی هدایت
سیاستمدار ایرانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
مهدیقلی هدایت، ملقب به مخبرالسلطنه (زادهٔ ۱۲۴۳ خورشیدی، تهران – درگذشتهٔ ۱۳۳۴ خورشیدی، تهران) از رجال عصر قاجار و پهلوی، و در مقاطع مختلف متصدی مناصب مختلفی ازجمله حکومت آذربایجان و فارس، نمایندگی مجلس در صدر مشروطه، وزارت علوم، وزارت فواید عامه، وزارت عدلیه، ریاست دیوان تمیز (دیوان عالی کشور) و بالاخره نخستوزیر ایران در دوره رضاشاه پهلوی بود؛ و نوه رضاقلی خان هدایت مازندرانی بود.[1]
مهدیقلی هدایت | |
---|---|
بیست و یکمین نخستوزیر ایران | |
دوره مسئولیت ۱۶ خرداد ۱۳۰۶ – ۲۲ شهریور ۱۳۱۲ | |
پادشاه | رضاشاه پهلوی |
پس از | مستوفیالممالک |
پیش از | محمدعلی فروغی |
نخستین رئیس دیوان عالی کشور | |
دوره مسئولیت ۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ – ۱۱ خرداد ۱۳۰۶ | |
گمارنده | رضاشاه پهلوی |
پس از | محمدعلی فروغی |
پیش از | سید نصرالله اخوی |
وزیر عدلیه ایران | |
دوره مسئولیت ۴ آبان ۱۲۸۶ – ۲۹ آذر ۱۲۸۶ | |
نخستوزیر | ابوالقاسم ناصرالملک |
وزیر علوم ایران سرپرست | |
دوره مسئولیت ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ – ۸ اردیبهشت ۱۲۸۶ | |
نخستوزیر | سلطانعلی وزیر افخم (سرپرست) |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۲۴۳ خورشیدی تهران، ایران |
درگذشته | ۱۳۳۴ خورشیدی تهران، ایران |
آرامگاه | کتابخانه هدایت، دروس |
ملیت | ایران |
حزب سیاسی | مستقلحزب تجدد (۱۳۰۶–۱۳۰۹) |
همسر(ان) | نائره الملوک |
فرزندان | ۶ |
خویشاوندان | رضاقلی خان هدایت (پدربزرگ) |
پیشه | سیاستمدار |
لقب(ها) | مخبرالسلطنه |
او فردی ادیب و سخندان، با تسلطی ممتاز به زبان و ادبیات فارسی، عربی، آلمانی بوده و تا حدی فرانسوی و انگلیسی میدانست. همچنین در فن گراوور سازی و کلیشهسازی سررشته داشت، به علم موسیقی علاقه بسیار میورزید و کتابی نیز در زمینهٔ نتنویسی دستگاههای موسیقی ایرانی بر جای گذارد که نخستین نمونه در نوع خود است. در ریاضیات، هیئت، فلسفه و اصول تعلیم و تربیت نیز نوشتههای متعددی دارد.
مهدیقلی هدایت در زمرهٔ رجال ناصری است که حوادث زندگی خود و اتفاقات کشور را به صورتی منظم یادداشت کرده، و این نوشتارها امروزه در قالب کتابهای متعدد یکی از منابع تاریخ معاصر است. مهمترین اثر او در این زمینه کتاب خاطرات و خطرات است.
هدایت، قریب به پنجاه سال و در عصر پنج پادشاه، گاه در مقام استانداری و وکالت، گاه در مقام وزارت و صدارت، در صحنۀ سیاسی ایران بازیگری داشت و از مهرههای اساسی تاریخ معاصر بهشمار میرود.