نوکلئیک اسید
مولکولهای زیستی و بزرگ ضروری برای انواع جانداران / From Wikipedia, the free encyclopedia
اسید نوکلئیک یا نوکلئیک اسید (به انگلیسی: Nucleic acid) به زنجیرههای طویل مولکولی یک یا دورشتهای گفته میشود که از به هم پیوستن تعداد زیادی نوکلئوتید تشکیل شدهاست. اسیدهای نوکلئیک در همهٔ جانداران یافت میشوند و از مولکولهای زیستی محسوب میشوند. در واقع نوکلئوتیدها واحدهای مونومری (تک پار) اسیدهای نوکلئیک بهشمار میآیند؛ که دارای سه زیرواحد ساختمانی هستند: قند پنجکربنهٔ پنتوز، باز هتروسیکلیک و گروه فسفات استر.
در ساختمان این اسیدها دو نوع قند پنتوز دیده میشود. قند موجود در آرانای از نوع ریبوز و در دیانای از قند مشابهی بهنام دئوکسیریبوز وجود دارد. پیشوند دئوکسی نمایشگر فقدان یک o (اکسیژن)در جایگاه ۲ است. در دیانای و آرانای بازها از طریق پیوند بتاان گلیکوزیدی با برداشت یک مولکول آب از پنتوز (گروه هیدروکسیل) و باز (هیدروژن) تشکیل میگردند.
دو دسته از بازهای مهم و اصلی در این اسیدها، پورینها و پیریمیدینها هستند.
پورینها شامل بازهای آدنین و گوانین هستند که در آرانای و دیانای وجود دارند. سیتوزین، یوراسیل و تیمین سه باز پیریمیدینی مهم هستند. سیتوزین در آرانای و دیانای وجود دارد؛ در حالی که یوراسیل تنها در آرانای و تیمین در دیانای یافت میشود. در موارد نادر ممکن است تیمین در آرانای و یوراسیل در دیانای نیز دیده شود.
فردریش میشر این ماده را نوکلئیک اسید نامید چون آن را از درون هسته استخراج کرده بود و خاصیت اسیدی ضعیفی داشت.