چرخند حارهای
سامانهای طوفانی با چرخش سریع، چرخندی که منشأ آن اقیانوسهای حارّهای است / From Wikipedia, the free encyclopedia
چرخند حارّهای[1] (به انگلیسی: Tropical cyclone) یک سامانه جوّی و طوفانی بهشدت متلاطم و بهسرعت در حال چرخش است که مشخصه آن یک مرکز کمفشار، گردش جوی سطح پایین و بسته، بادهای قوی و آرایش مارپیچی توفانهای تندری است که باعث ایجاد بارندگی شدید و سنگین و تندوزه میشود. چرخند حارّهای، بسته به موقعیت و قدرت آن، به نامهای توفَند[2] (hurricane)، تیفون[3] (typhoon)، توفان حارّهای[4] (tropical storm)، توفان چرخندی (cyclonic storm) و وافشار حارّهای[5] (tropical depression) یا بهاختصار چرخند[6] (cyclone) نیز شناخته میشود.
توفند نوعی چرخند حارهای قوی است که در اقیانوس اطلس یا بخش شمالشرقی اقیانوس آرام رخ میدهد و تیفون نیز نوعی چرخند حارهای است که در شمالغربی اقیانوس آرام پدید میآید. در اقیانوس هند و اقیانوس آرام جنوبی، طوفانهای مشابه به عنوان «چرخندهای حارّهای» شناخته میشوند. در دوران مدرن، بهطور متوسط حدود ۸۰ تا ۹۰ چرخند حارهای نامگذاریشده در هر سال در سراسر جهان تشکیل میشود که بیش از نیمی از آنها بادهایی با نیروی توفندی با سرعت ۶۵ گره (۱۲۰ کیلومتر بر ساعت؛ ۷۵ مایل بر ساعت) یا بیشتر ایجاد میکنند.[7] چرخندهای حارهای گرما را از مناطق حارهای دور کرده و آن را به عرضهای جغرافیایی مناطق معتدل منتقل میکنند. این پدیده نقش مهمی در سامانه اقلیمی زمین دارد. چرخندهای حارهای میتوانند برای مردم بسیار مضر و آسیبزا باشند.