دیواناگری
From Wikipedia, the free encyclopedia
دیواناگری (هندی: देवनागरी، حرفنویسی لاتین: Devanāgarī) یا دِوَناگَری یک خط یا دبیرهٔ هجانگاری است که به آن «ناگاری» هم گفته میشود و اصلیترین دبیرهای است که برای نوشتن زبانهای هندی، مراتی و نپالی بهکار میرود. این دبیره از سدهٔ ۱۹ به رایجترین دبیره برای نوشتن سانسکریت تبدیل شدهاست. خط دیوانگری از چپ به راست نوشته میشود و بیش از ۱۲۰ زبان از این خط استفاده میکنند.[1]
اطلاعات اجمالی دیواناگری देवनागरी, نوع ...
دیواناگری देवनागरी | |
---|---|
نوع | آبوگیدا |
زبانها | اپبرمشه، زبان اودهی، زبان بهیلی، زبان بوجپوری، زبان بودو، زبان برج، زبان چتیسگری، زبان دوگری، زبان گجراتی، زبان هریانوی، زبان هندی، زبان کشمیری، زبان کونکانی، زبان ماگهی، زبان میتهیلی، زبان مراتی، Mundari، زبان سادری، زبان نپال بهاسایی، زبان نپالی، زبان پالی، پراکریت، زبان راجستانی، زبان سانسکریت، زبان سانتالی، Sherpa و زبان سندی و... |
دورهٔ زمانی | سده دهم میلادی تا کنون |
سامانهٔ مادر |
الفبای نیاسینایی[a]
|
سامانهٔ فرزند | خط گجراتی Moḍī |
سامانهٔ خواهر | Nandinagari |
ایزو ۱۵۹۲۴ | Deva, 315 |
جهت | چپ به راست |
مخفف یونیکد | Devanagari |
دامنه یونیکد | U+0900–U+097F Devanagari, U+A8E0–U+A8FF Devanagari Extended, U+1CD0–U+1CFF Vedic Extensions |
بستن
دیگر زبانهایی که از دیواناگری برای نوشتن استفاده میکنند میتوان سندی، بهاری، بهیلی، پراکریت، کونکانی، بُجپوری، پهاری (گارهوالی و کوماونی)، سانتالی، تارو و کشمیری را نام برد. برخی از این زبانها در کنار دیواناگری از دبیرههای دیگر نیز برای نگارش استفاده میکنند.
زبان پنجابی با خطی مشابه با دیواناگری با نام گُرمکهی نوشته میشود.