سیره نبوی
From Wikipedia, the free encyclopedia
سیره نبوی دربردارندهٔ زندگینامههای سنتی نوشته شده توسط مسلمانان، دربارهٔ پیامبر اسلام و گفتارهای منتسب به اوست.[1] قدیمیترین زندگینامه از محمّد، نگاشته شده در حدود ۱۲۰ و یا ۱۳۰ سال پس از درگذشتش به قلم ابن اسحاق است، با عنوان «زندگی رسول خدا»؛ که متن اصلی از میان رفته،[2] ولی بخشهایی از آن در آثار نوشته شده توسط تاریخنگاران پس از او یعنی ابن هشام و طبری به جای مانده است. بسیاری از محقّقین البته نه همهٔ آنها، صحّت و سقم این زندگینامههای قدیمی را پذیرفتهاند، در حالیکه میزان اعتبار و درستی آنها قابل سنجش نیست.
به نوشتهٔ چیز رابینسون از محقّقین تاریخ اسلام، تقریباً اطّلاعات معتبر و مدارک موثّقی دربارهٔ زمان و شرایط تولّد محمّد، دوران کودکی و همچنین آغاز بزرگسالی او در دست نیست و احتمالاً نسل اوّل مسلمانان توجّهی به زندگی پیامبرشان قبل از بعثت نداشتهاند و داستانهای نقل شدهٔ موجود، در طی دو سدهٔ بعدی ساخته شدهاند.[3] حتی به نوشتهٔ رسول جعفریان، تعیین تاریخ دقیق تحوّلات ابتدای دورهٔ پیامبری دشوار است، زیرا وقایع به دقّت ثبت نشدهاند و همچنین اشتباهاتی سهوی و یا اغراض قبیلهای و منفعتهای سیاسی، در نقل وقایع آن دوران دخالت داشته است.[4]
آبان بن عثمان (؟ -۷۲۳ق)، فقیه مسلمان و تابعی را نخستین سیرهنویس میدانند. او هر آنچه نگاشته بود به سلیمان بن عبدالملک سپرد و سلیمان آنها را نابود کرد.[5]