یکسوساز
خط صاف / From Wikipedia, the free encyclopedia
یکسوساز، یکسوکننده یا رِکتیفایِر (به انگلیسی: Rectifier) وسیلهای است که جریان متناوب را به جریان مستقیم تبدیل میکند.
یکسوساز، یک مدار است که معمولاً در آن، چهار دیود (پل دیودی) بهکار رفتهاست. دیود، جریان را تنها در یک سو عبور میدهد. در یکسوسازهای پیشرفته، گاهی به جای دیود از تریستور، ماسفت، یا آیجیبیتی استفاده میشود.
یکسوساز تکفاز، بسته به کاربرد و اهمیت، معمولاً شامل یک، دو یا چهار نیمرسانای یکسوساز غیرقابلکنترل مانند دیود، یا یکسوساز قابلکنترل مانند تریستور است.
برای کاهش تَمَوُج (به انگلیسی: Ripple) یا نوسانات ناخواسته ولتاژ خروجی مدار، یک خازن موازی و برای کاهش نوسانات جریان خروجی، یک سلف سری به مدار اضافه میشود.
استفاده از یکسوسازهای سهفاز یکی از راههای کاهش ریپل خروجی است. با اضافه شدن تعداد فاز، تعداد یکسوکنندههای نیمرسانای مدار هم اضافه خواهد شد.
در یکسوسازهای قابلکنترل پیشرفته، از مدار مجتمع (آیسی) استفاده میشود.
یکسوسازهای جدید، به روش سوئیچینگ کار میکنند؛ ابتدا با تبدیل ولتاژ متناوب ورودی به ولتاژ مستقیم تنظیمنشده با یکسوساز دیودی ساده، و سپس کلیدزنی (سوئیچینگ) این ولتاژ به روش پیدبلیواِم و فیلتر کردن آن، به ولتاژ مستقیم تنظیمشده (به انگلیسی: Regulated) موردنظر میرسند.
یکسوسازها کاربرد فراوان دارند؛ مثلاً به عنوان اجزای منبع تغذیه جریان مستقیم و سیستمهای انتقال جریان مستقیم با ولتاژ بالا استفاده میشوند.