Alcalóideach
From Wikipedia, the free encyclopedia
Is comhdhúile nádúrtha ceimiceacha iad na halcalóidigh a bhfuil adaimh bhunata nítrigine iontu. Tá an t-ainm féin bunaithe ar an téarma "alcaileach" a chiallaíonn "bunata". I dtús báire, ba nós leis na ceimiceoirí "alcalóideach" a thabhairt ar na comhdhúile bunata go léir a raibh adaimh nítrigine iontu - na haimíní san áireamh. Bíonn alcalóidigh le fáil ina lán beothach, idir bhaictéir, phlandaí, ainmnithe agus fhungais. Táirgí nádúrtha iad den chineál a dtugtar meitibilítí tánaisteacha orthu. Is é sin, tá ról acu i meitibileacht an bheothaigh, ach níl siad chomh tábhachtach is a gheobhadh an beothach bás ina n-uireasa. Is iomaí alcalóideach a bhfuil nimh, cógas nó druga ann.
Substaint cheimiceach | class of chemical entities with similar source or occurrence (en) |
---|
Is é an modh oibre tipiciúil le halcalóideach a tháirgeadh ná an t-úscadh aigéid agus buin. Is é sin, úsáidtear aigéad leis an alcalóideach bunata a chlaochlú go hian. Tá na hiain níos sothuaslagtha san uisce ná an chomhdhúil neodrach, agus mar sin, faightear tuaslagán atá saibhir san alcalóideach. Ansin, aonraítear an t-alcalóideach as an tuaslagán uisce seo.
Is féidir alcalóidigh a úsáid mar chógais nó mar dhrugaí, toisc go n-oibríonn siad ar an orgánach daonna ar go leor bealaí. Ábhair andúile atá i gcuid mhaith acu. Féach, mar shampla, cócaon, caiféin, nicitín, moirfín agus cuinín.