Հանում
From Wikipedia, the free encyclopedia
Հանում (նվազեցում), երկու արգումենտների (նվազելի և հանելի) օժանդակ մաթեմատիկական բինար գործողություն (թվաբանական գործողություն), որի արդյունքն իրենից ներկայացնում է նոր թիվ (տարբերություն)[1], որը ստացվում է առաջին արգումենտը երկրորդ արգումենտի չափով պակասացնելիս։ Գրելիս հիմնականում նշանակվում է «մինուս» նշանով՝ ։ Հանման գործողությունը գումարման գործողության հակառակն է։
Հանումը կարելի է գրելի հետևյալ՝ ընդհանուր տեսքով , որտեղ և ։ Այսինքն տարրերի յուրաքանչյուր զույգին համապատասխանում է բազմության տարրը, որը կոչվում է և թերի տարբերություն։
Հանումը հնարավոր է միայն այն դեպքում, երբ երկու արգումենտներն էլ պատկանում են միևնույն բազմությանը (ունեն նույն տիպը)։
Բացասակն թվերի առկայության դեպքում, տարբերությունը ավելի հարմար է դիտարկել որպես գումարման տեսակ՝ գումարում բացասական թվերով[2]։ Օրինակ՝ կարելի է դիտարկել որպես գումարում։
Իրական թվերի բազմություն մեջ գումարման ֆունկցիայի որոշման տիրույթի գրաֆիկն ունի հարթության տեսք, որն անցնում է կոորդինատային առանցքի սկզբնակետով և առանցքների նկատմամբ ունի 45° թեքություն։
Հանումն ունի մի քանի կարևոր հատկություններ (օրինակ -ի համար)՝
- Հակատեղափոխականութուն՝
- Ոչ զուգորդականություն՝
- Բաշխականություն՝
- Երբ թվից հանում ենք արդյունքում ստանում ենք սկզբնական թիվը՝ ː
Որպես օրինակ դիտարկենք աջ կողմի նկարում պատկերված գրությունը, նկարում հինգ խնձորից հանվում է երկու խնձոր, որի արդյունքում ստանում ենք երեք խնձոր։ Անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել, որ հինգ խնձորից երկու տանձ հանել չի կարելի։ Բացի խնձորների հաշվարկից, հանումը կարող է ներկայացնել նաև այլ ֆիզիկական և աբստրակտ մեծությունների տարբերություն, ինչպիսիք են օրինակ՝ բացասական թվերը, կոտորակային թվերը, վեկտորները, ֆունկցիաները և այլն։