Hjaltlandseyjar
Eyjaklasi í Atlantshafinu / From Wikipedia, the free encyclopedia
Hjaltlandseyjar (einnig kallaðar Hjaltland; skoska, enska: Shetland, áður fyrr Zetland; gelíska: Sealtainn) eru eyjaklasi í Norður-Atlantshafi milli Færeyja, Noregs og Skotlands. Eyjarnar eru eitt af 32 sveitarfélögum Skotlands.
Þessi grein þarfnast hreingerningar svo hún hæfi betur sem grein hér á Wikipediu. Aðalvandamál þessarar greinar: laga málfar |
Hjaltlandseyjar | |
Shetland | |
Fáni | |
Kjörorð: Með lögum skal land byggja | |
Höfuðborg | Leirvík |
Opinbert tungumál | Enska |
Stjórnarfar | Stjórnarskrárbundin konungsstjórn |
Flatarmál • Samtals |
1.466 km² |
Mannfjöldi • Samtals (2012) • Þéttleiki byggðar |
23.212 15/km² |
Gjaldmiðill | Sterlingspund |
Tímabelti | UTC (UTC+1 á sumrin) |
Þjóðarlén | .uk |
Landsnúmer | +44 |
Eyjaklasinn liggur um það bil 80 km norðaustan við Orkneyjar, 170 km frá skoska fastalandinu og 300 km vestan við Noreg. Hjaltlandseyjar mynda skil milli Norður-Atlantshafs og Norðursjávar. Þær eru 1.466 km² að stærð en íbúarnir voru 23.210 árið 2012. Höfuðstaður Hjaltlandseyja heitir Leirvík (Lerwick) og hefur gegnt því hlutverki frá árinu 1708. Fyrrum höfuðstaður Hjaltlandseyja er Skálavogur (Scalloway).
Stærsta eyjan í klasanum heitir Meginland (Mainland) og er 967 km² að stærð. Hún er þriðja stærsta eyja Skotlands og fimmta stærsta Bretlandseyja. Byggð er í 15 eyjum til viðbótar. Eyjaklasinn einkennist af úthafsloftslagi, flókinni jarðfræði, klettaströndum og lágum hólum.
Sögu manna í Hjaltlandseyjum má rekja til miðsteinaldar. Snemma á miðöldum var mikilla norrænna áhrifa að gæta í eyjunum, einkum frá Norðmönnum. Eyjarnar komu undir stjórn Skota á 15. öld. Þegar Skotland gekk í samband við England árið 1707 hnignuðu viðskiptin við Norður-Evrópu. Fiskveiðar eru mikilvæg atvinnugrein ennþá í dag. Á áttunda áratug 20. aldar fannst olía í Norðursjó en fundurinn hefur eflt efnahag eyjanna mikið.
Norrænn og skoskur menningararfur Hjaltlandseyja endurspeglast í lífinu þar. Hátíðin Up Helly Aa er haldin árlega. Þar er einnig mikil tónlistarhefð en fiðlan er einkennandi fyrir eyjarnar. Margir höfundar og skáld eru frá Hjaltlandseyjum og þónokkrir skrifa á hjaltlenskri mállýsku skosku tungunnar. Mikið er um verndarsvæði í eyjunum til að varðveita einstaka plöntu- og dýralífið. Hjaltlenski smáhesturinn og hjaltlenski fjárhundurinn eru frægar dýrategundir frá eyjunum.
Kjörorð eyjanna er „Með lögum skal land byggja“ en það má rekja til Frostaþingslaganna.