АҚШ Конгрессі
From Wikipedia, the free encyclopedia
АҚШ конгресі (ағылш. United States Congress) — заң шығарушы орган, Америка Құрама Штаттарының үш жоғарғы федералды үкімет органдарының бірі, екіпалаталы парламенті.
АҚШ Конгрессі ағылш. Congress of the United States | |
Мемлекет | |
---|---|
Түрі | |
Түрі | |
Палаталары |
Сенат (жоғарғы) |
Басшылығы | |
АҚШ вице-президенті |
Камала Харрис, Демократиялық |
Сенат уақытша президенті |
Патти Мюррей, Демократиялық |
Өкілдер палатасының спикері |
Майк Джонсон, Республикалық |
Құрылымы | |
Сенат фракциялары |
Демократиялық партия (48) |
Өкілдер палатасы фракциялары |
Демократиялық партия (212) |
Сайлауы | |
Сенат соңғы сайлауы |
8 қараша 2022 |
Өкілдер палатасы соңғы сайлауы |
8 қараша 2022 |
Жиналыс залы | |
Штаб-пәтері | |
Тарихы | |
Құрылуы |
1787 жыл |
Ізашары |
Конфедерация Конгрессі |
Өкілеттіктер АҚШ конституциясымен анықталады. Конгресс екі палаталы, Сенат пен Өкілдер палатасынан тұрады. Вашингтон Капитолийінде мәжілістеседі. АҚШ Конституциясының 1-бабының 4-бөліміне сәйкес Конгресс жылына кемінде бір рет жиналады және оның сессиялары желтоқсанның бірінші дүйсенбісінде басталады. Соңғы ереже 1933 жылы 20-түзетудің қабылдануымен өзгертілді, бұл сессияның 3 қаңтарда түсте басталуын анықтады. Сенаторлар мен конгрессмендер тікелей сайлау арқылы сайланады, дегенмен Сенаттағы бос орындар губернаторлар тікелей тағайындайтын орындардан толтырылуы мүмкін (бірақ келесі сайлауға дейін тек уақытша негізде). Конгрессте барлығы 535 дауыс беретін мүше бар: 6 жылдық өкілеттік мерзімі бар 100 сенатор (әр штаттан 2 адам) және 435 конгрессмен (мажоритарлық жүйе бойынша сайланады, әр округтен халық санына пропорционалды түрде бір) және тағы 6 дауыс беру құқығы жоқ мүше, 2 жылдық өкілеттік мерзімімен, Америка Құрама Штаттарының штат статусы жоқ аумақтарын білдіреді.[1] Сенатта төрағалық ететін Америка Құрама Штаттарының вице-президенті Сенатта белгілі бір мәселе бойынша дауыстар тең бөлінген жағдайда ғана Сенатта дауыс беруге құқылы. Конгресске сайлау (Сенатқа да, Өкілдер палатасына да) екі жылдық циклге сәйкес (әр 2 жыл сайын Өкілдер палатасы және Сенаттың 1/3 бөлігі толық жаңартылады) жұп жыл сайын бірыңғай сайлау күні («қарашаның бірінші дүйсенбісінен кейінгі сейсенбіде» өткізіледі.
Конгреске оның әрбір палатасы үшін пассивті сайлау құқығына қойылатын біліктілік шектеулері АҚШ Конституциясымен (I бап) үштік біліктілік ретінде белгіленген: жас (конгрессмендер үшін 25 жас, сенаторлар үшін 30 жас), азаматтық (АҚШ азаматы болу талабы). 7 жыл (конгрессмендер үшін) немесе 9 (сенаторлар үшін) жыл) және резиденция (депутат өкілдік ететін штатта тұру талабы). Депутаттың сайлануы мүмкін мерзімдер санына шектеу жоқ.
Конгресс АҚШ Конституциясымен құрылды және алғаш рет мәжіліске 1789 жылы жиналды. Америка Құрама Штаттарының одақтық парламенті ретінде ол Конфедерация Конгресін ауыстырды. 19 ғасырдан бастап Конгресс мүшелері әдетте елдегі ең үлкен екі саяси партияның біріне, Демократиялық немесе Республикалық партияға жатады. Басқа партиялық мүшелік немесе партиясыздық Конгресс қатарындағы байқалатын ерекшелік болып табылады. Партиялық мүшелік ресми заңмен міндеттелмейді және іс жүзінде саяси дәстүр болып табылады.