Юпитер
From Wikipedia, the free encyclopedia
Юпитер (Есекқырған) — Күн жүйесінің бесінші ғаламшары.
Бұл сурет 1990 жылы АҚШ Геологиялық Бақылауымен Voyager суретінен 1979 жылы түсірілген. Түстері әдейілеп анықтап көру үшін әсерленген. | |||||||||||||||||||||||
Орбиталық сипаттамасы[1][2] | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Дәуірі J2000 | |||||||||||||||||||||||
Афелиі: | 816,520,800 км 5.458104 AU | ||||||||||||||||||||||
Перигелиі: | 740,573,600 км 4.950429 AU | ||||||||||||||||||||||
Үлкен жарты осі: | 778,547,200 км 5.204267 AU | ||||||||||||||||||||||
Эксцентриситет: | 0.048775 | ||||||||||||||||||||||
Орбитамен айналу: | 4331.572 days 11.85920 yr | ||||||||||||||||||||||
Ауытқы мезгілі: | 398.88 days[3] | ||||||||||||||||||||||
Орташа орбит. жылд-ғы: | 13.07 км/с[3] | ||||||||||||||||||||||
Мағыналы ауытқысы: | 18.818° | ||||||||||||||||||||||
Орбитаның қиғаштығы: | 1.305° 6.09° to Sun's equator | ||||||||||||||||||||||
Үдемелі түйін бойлығы: | 100.492° | ||||||||||||||||||||||
Перигелий аргументі: | 275.066° | ||||||||||||||||||||||
Серіктері: | 63 | ||||||||||||||||||||||
Физикалық сипаттамалары | |||||||||||||||||||||||
Экваторлық радиусы: | 71,492 ± 4 км[4][5] 11.209 Earths | ||||||||||||||||||||||
Полюстік радиусы: | 66,854 ± 10 км[4][5] 10.517 Earths | ||||||||||||||||||||||
Бет ауқымы: | 6.21796×1010 км²[5][6] 121.9 Earths | ||||||||||||||||||||||
Деңгейі: | 1.43128×1015 км³[3][5] 1321.3 Earths | ||||||||||||||||||||||
Массасы: | 1.8986×1027 kg[3] 317.8 Earths | ||||||||||||||||||||||
Тығыздығы: | 1.326 g/cm³[3][5] | ||||||||||||||||||||||
Экватордағы еркін түсу үдеуі: | 24.79 m/s²[3][5] 2.528 g | ||||||||||||||||||||||
жыту жылдамдығы: | 59.5 км/с[3][5] | ||||||||||||||||||||||
Жұлдыздық айналым мезгілі: | 9.925 h[7] | ||||||||||||||||||||||
Экватордағы айналым тездігі: | 12.6 км/с 45,300 км/сағ | ||||||||||||||||||||||
Біліктік еңкейісі: | 3.13°[3] | ||||||||||||||||||||||
Солтүстік полюстің оң үдемелігі: | 268.057° 17 h 52 min 14 s[4] | ||||||||||||||||||||||
Солтүстік полюстің ауытқылауы: | 64.496°[4] | ||||||||||||||||||||||
Альбедо: | 0.343 (bond) 0.52 (geom.)[3] | ||||||||||||||||||||||
Беттік темп-сы: 1 bar level 0.1 bar |
| ||||||||||||||||||||||
Көрінетін жұлд. шама: | -1.6 to -2.94[3] | ||||||||||||||||||||||
Бұрыштық өлшемі: | 29.8" — 50.1"[3] | ||||||||||||||||||||||
Атмосферасы | |||||||||||||||||||||||
Беттік қысымы: | 20–200 kPa[8] (cloud layer) | ||||||||||||||||||||||
Құрамы: |
|
Қызылжұлдыз бен Сатурн (Қоңырқай) ғаламшарларының арасында орналасқан. Есекқырған күннен 773 млн. шақырым қашықтықта орналасқан. Есекқырған Күн жүйесінің ең үлкен ғаламшары. Диаметр бойынша ол Жерден 11 есе, ал салмағы бойынша 300 есе үлкен.
Есеккқырғанның бір жылы Жердегі 11 жылына сәйкес, яки Есекқырған Күнді 11 жылда бір айналады. Бірақ Есекқырғанда Жердегідей жыл мезгілдері жоқ, өйткені ғаламшардың белі оның орбитасының жазықтығына перпендикуляр болып тұр. Есекқырғанның, Жермен сәйкестегенде, жылы ұзақ болса, тәулігі өте қысқа.
Есекқырғанның бір тәулігі 9 сағат 50 минутқа сәйкес. Ол бар үлкен ғаламшарлар секілді өте жылдам өз белін айналады.
Ғаламшар бетіндегі орта шама температурасы −138 °C. Есекқырғанның табиғи серіктері — Еуропа (серік), Каллипсо, Ио, Ганимед.