Еуропалық еркін сауда қауымдастығы
From Wikipedia, the free encyclopedia
Еуропалық еркін сауда қауымдастығы, ЕЕСҚ — Еуропаның бірқатар елдерінің аймақтық сауда-экономикалық топтасуы. Еуропа экономикалық қоғамдастығымен бәсекелес топ ретінде 1970 жылы Ұлыбританияның бастамасымен құрылған. Негізгі міндеті: қатысушы елдердің экономикалық өрлеуіне және Еуропада бірыңғай нарық құруға жәрдемдесу. 1992 жылы ЕЕСІ ЕЭІ-мен Еуразия экономикалық кеңістік құру туралы шартқа қол қойды.[1]
Еуропалық еркін сауда қауымдастығы | |
нем. Europäische Freihandelsassoziation исл. Fríverslunarsamtök Evrópu | |
ЕЕСҚ елдері (жасыл) | |
Мүшелік: | |
---|---|
Хатшылық: | |
Ұйым түрі: |
Аймақтық ұйым, еркін сауда аймағы |
Ресми тілдері: | |
Ресми тілі: | |
Басшылары | |
Бас хатшы |
Анри Гетаз |
Кеңес Төрағасы | |
Құрылуы | |
Конвенцияға қол қойылды |
4 қаңтар 1960 жыл |
Құрылды |
3 мамыр 1960 жыл |
https://www.efta.int/ | |
Еуропалық еркін сауда қауымдастығы Ортаққорда |
Еуропалық еркін сауда қауымдастығы (ЕЕСҚ) - төрт еуропалық мемлекеттен тұратын аймақтық сауда ұйымы және еркін сауда аймағы: Исландия, Лихтенштейн, Норвегия және Швейцария. Ұйым Еуропалық Одақпен (ЕО) қатар жұмыс істейді және барлық төрт мүше мемлекет біртұтас еуропалық нарыққа қатысады және Шенген аймағының бөлігі болып табылады. Алайда, олар Еуропалық одақтың Кеден одағының мүшелері емес.
Тарихи тұрғыдан ЕЕСҚ екі басым батыс еуропалық сауда блоктарының бірі болды, бірақ қазір ол әлдеқайда кішірек және өзінің тарихи бәсекелесі - Еуропалық Одақпен тығыз байланысты. Ол 1960 жылы 3 мамырда ЕО-ның негізгі предшественниги сол кездегі Еуропалық экономикалық қоғамдастыққа (ЕЭК) қосыла алмайтын немесе қосылғысы келмейтін еуропалық мемлекеттер үшін балама сауда блогы ретінде қызмет ету үшін құрылды. ЕЕСҚ құру туралы Стокгольм конвенциясына (1960) 1960 жылы 4 қаңтарда Швеция астанасында жеті ел қол қойды ("сыртқы жетілік" деп аталады: Австрия, Дания, Норвегия, Португалия, Швеция, Швейцария және Ұлыбритания). Қайта қаралған Конвенцияға, Вадуц конвенциясына 2001 жылғы 21 маусымда қол қойылып, 2002 жылғы 1 маусымда күшіне енді.[2]
1995 жылдан бастап тек екі құрылтайшы қалды, атап айтқанда Норвегия мен Швейцария. Қалған бес мемлекет-Австрия, Дания, Португалия, Швеция және Ұлыбритания - ЕО-ға бірнеше жылдар ішінде қосылды. Бастапқы Стокгольм конвенциясы Вадуц конвенциясымен ауыстырылды, оның мақсаты ұйымға мүше мемлекеттер арасында да, әлемнің қалған бөлігінде де сауданы кеңейту менераықтандыруды жалғастыру үшін табысты негізді қамтамасыз ету болды.
ЕЕСҚ Кеден одағы болып табылмаса да, мүше мемлекеттер үшінші елдермен екіжақты сауда келісімдерін жасасуға толық құқылы болса да, ол келісілген сауда саясатын жүргізеді. Нәтижесінде оның мүше мемлекеттері ЕО - мен және басқа да бірқатар елдермен еркін сауда туралы келісімдер жасады. ЕО-ның бірыңғай нарығына қатысу үшін Исландия, Лихтенштейн және Норвегия Еуропалық экономикалық кеңістік туралы келісімнің (ЕЭА) тараптары болып табылады, оның талаптарын сақтауды ЕЕСҚ қадағалау органы және ЕЕСҚ Соты реттейді. Оның орнына Швейцария ЕО және оның мүше мемлекеттерімен бірқатар көпжақты келісімдер жасады.