Си Цзиньпин
From Wikipedia, the free encyclopedia
Си Цзиньпин (дәст.қыт. 習近平, жеңілд. 习近平, пиньинь: Xí Jìnpíng (кирил. Щи Дзиңпиң); 15 маусым 1953 жылы, Фупин уезді, Шэньси провинциясында туған) — Қытай Халық Республикасының мемлекет басшысы (2013 жыл 14 наурыздан бері), Қытай мемлекеттік және саяси қайраткері, Қытай коммунистік партиясы орталық комитетінің бас хатшысы. 2016 жылы КҚК ресми түрде «негізгі көшбасшы» атағын берді[1]. Бас хатшы ретінде, Си Қытайдың Коммунистік партиясы Саяси бюросының тұрақты комитетінде, Қытайдың жоғарғы шешім қабылдау органында лауазымға ие[2].
Си Цзиньпин 习近平 習近平 Xí Jìnpíng | ||||
Си Цзиньпин 2019 жыл | ||||
Лауазымы | ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
15 қараша 2012 жыл | ||||
Ізашары | Ху Цзиньтао | |||
| ||||
14 наурыз 2013 жыл | ||||
Вице-президент | Ли Юаньчао Ван Цишань | |||
Премьер-Министр | Ли Кэцян Ли Цян | |||
Ізашары | Ху Цзиньтао | |||
| ||||
15 қараша 2012 (партиялық комиссия)
14 наурыз 2013 ж. (Мемлекеттік комиссия) | ||||
Ізашары | Ху Цзиньтао | |||
| ||||
25 қаңтар 2014 жыл | ||||
Ізашары | Жаңа ұстаным | |||
| ||||
1999 жыл — 2002 жыл | ||||
Ізашары | Хэ Гоцян | |||
Ізбасары | Лу Чжаньгун | |||
Өмірбаяны | ||||
Партиясы | Қытай коммунистік партиясы | |||
Білімі | Цинхуа университеті | |||
Мамандығы | Заңгер | |||
Дүниеге келуі | 15 маусым 1953 (1953-06-15) (70 жас) Фупин уезді, Шэньси провинциясы | |||
Әкесі | Си Чжунсюнь | |||
Анасы | Ци Синь | |||
Жұбайы | Пэн Лиюань | |||
Балалары | қызы Си Минцзэ | |||
Сайты | Си Цзиньпиннің халықтық желісі | |||
Марапаттары | ||||
Си Цзиньпин Ортаққорда | ||||
өңдеу |
Шэньси провинциясында дүниеге келіп, Бейжіңнің үздік оқу ордаларында білім алған. 1974-ші жылдан бастап компартия қатарында. 1983 жылы саясаткер Хубэй провинциясының Чжэндин уездінің хатшы орынбасары, 2000 жылы Фуцзянь провинциясының губернаторы және 2002 жылы Чжэцзян провинциясының басшысы болып жұмыс атқарған[3].
Билік күшіне енген сәттен бастап, Си партиялық тәртіпті сақтау және ішкі бірлікті қамтамасыз ету бойынша кең ауқымды шараларды енгізді. Оның қолы жемқорлыққа қарсы науқан Беларусьтың Тұрақты комитетінің мүшелерін қоса алғанда, бұрынғы лауазымды және зейнеткерлікке шыққан Коммунистік партия өкілдерінің құлдырауын тудырды. Қытайлық ұлтшыл ретінде сипатталғандай[4], ол «Интернеттің егемендігі» ұғымы ретінде Қытайдағы интернет цензурасын қолдай отырып,[5], азаматтық қоғам мен идеологиялық дискурсқа қатысты шектеулерді күшейтеді. Си Социалистік нарықтық экономикалық реформаларға, заңға сәйкес және «Қытай арманы» ұранымен жеке және ұлттық ұмтылыстарға назар аудара отырып[6][7], заң институттарын нығайтуға шақырды. Ол сондай-ақ, Қытай-Жапония қарым-қатынасына, Қытайдың Оңтүстік Қытай теңізіне деген талаптары мен еркін сауда мен жаһанданудың жетекші адвокаты ретіндегі роліне қатысты[8], сонымен бірге одан да қатал сыртқы саясатты қолдады. Си бір белбеу жолының бастамасы арқылы Қытайдың еуразиялық ықпалын кеңейтуге тырысты. 2015 жылы Сиань мен Тайваньның президенті Мэй Иин-Джоудың кездесуі алғаш рет Тайваньдық Төңкерісінің екі жағындағы саяси көшбасшылар 1950 жылы Қытай азаматтық соғысының аяқталуынан кейін кездесті[9].
ХХІ ғасырдағы басшылықтың бесінші буынының орталық фигурасы деп санаған Си, жаңадан қалыптасқан Ұлттық қауіпсіздік комиссиясын басқаруға[10], сондай-ақ экономикалық және әлеуметтік басқару жөніндегі жаңа комитеттерге басшылықты қоса алғанда, реформалар, әскери қайта құрылымдау және жаңғырту және Интернет. Қытайдың қазіргі заманғы тарихындағы ең қуатты көшбасшылардың бірі болғаны үшін Сидің саяси ойлары партиялар мен мемлекеттік конституцияларға жазылып, оның басшылығымен президенттің мерзімдік лимитін алып тастау үшін өзгертілді[11]. 2018 жылы Forbes оны әлемдегі ең беделді және ықпалды адам деп бағалап, бес жыл қатарынан Владимир Путинді қорғады[12][13][14].