ಕ್ಯಾಸ್ಪಿಯನ್ ಸಮುದ್ರ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಕ್ಯಾಸ್ಪಿಯನ್ ಸಮುದ್ರ ವು (Azerbaijani: [Xəzər dənizi] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help), Russian: Каспийское море, Kazakh: Каспий теңізі, Turkmen: [Hazar deňzi] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help), ಪರ್ಷಿಯನ್: دریای خزر or دریای گیلان ) ಪ್ರದೇಶಾನುಸಾರವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಆವರಿಸಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಜಲರಾಶಿಯಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸರೋವರ ಅಥವಾ ಪೂರ್ಣಮಟ್ಟದ ಸಮುದ್ರವೆಂದು ವಿಧವಿಧವಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.[2][3] ಸಮುದ್ರ 371,000 km2 (143,200 sq mi)ರಷ್ಟು ಮೇಲ್ಮೈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ಇದರಲ್ಲಿ ಗರಬೋಗಜ್ಕೊಲ್ ಅಯ್ಲಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿಲ್ಲ) ಹಾಗು 78,200 km3 (18,800 cu mi)ರಷ್ಟು ಗಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.[4] ಇದು ಒಂದು ಎಂಡೋರ್ಹೆಯಿಕ್ ಬೇಸಿನ್(ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರಹರಿವಿನ ಮಾರ್ಗಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ) ಆಗಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಇರಾನ್ ನಿಂದ, ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದಿಂದ, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಕಜಾಕ್ ಸ್ತಾನ್ ಹಾಗು ತುರ್ಕಮೆನಿಸ್ತಾನ್ ನಿಂದ, ಹಾಗು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಅಜೆರ್ಬೈಜಾನ್ ನಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ.
Caspian Sea | |
---|---|
ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳು | 40°N 51°E |
ಮಾದರಿ | Endorheic, Saline, Permanent, Natural |
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಒಳಹರಿವು | Volga River, Kura River, Terek River |
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹೊರಹರಿವುಗಳು | Evaporation |
ಸಂಗ್ರಹಣಾ ಪ್ರದೇಶ | 3,626,000 km2 (1,400,000 sq mi)[1] |
ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶ ದೇಶಗಳು | Azerbaijan, Iran, Kazakhstan, Russia, Turkmenistan |
ಗರಿಷ್ಠ ಉದ್ದ | 1,030 km (640 mi) |
ಗರಿಷ್ಠ ಅಗಲ | 435 km (270 mi) |
ಮೇಲ್ಮೈ ಪ್ರದೇಶ | 371,000 km2 (143,200 sq mi) |
ಸರಾಸರಿ ಆಳ | 187 m (610 ft) |
ಗರಿಷ್ಠ ಆಳ | 1,025 m (3,360 ft) |
ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣ | 69,400 km3 (16,600 cu mi) |
ಸ್ಥಳಾವಕಾಶ;ಸಮಯ | 250 years |
ತೀರದ ಉದ್ದ1 | 7,000 km (4,300 mi) |
ಮೇಲ್ಮೈ ಎತ್ತರ | −28 m (−92 ft) |
Islands | 26+ (see Island below) |
ಒಪ್ಪಂದ | Baku (Azerbaijan), Rasht (Iran), Aktau (Kazakhstan), Makhachkala (Russia), Türkmenbaşy (Turkmenistan) (see article) |
References | [1] |
1 Shore length is ಉತ್ತಮವಾಗಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾದ ಅಳತೆಯಲ್ಲ. |
ಬಹುಶಃ ಇದರ ಲವಣತ್ವ ಹಾಗು ಸೀಮಾರಾಹಿತ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಇದರ ತೀರದಲ್ಲಿ ವಾಸವಿದ್ದ ಪ್ರಾಚೀನ ಜನರು ಕ್ಯಾಸ್ಪಿಯನ್ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಒಂದು ಸಾಗರವೆಂದು ಗ್ರಹಿಸಿದ್ದರು. ಇದು ಸರಿಸುಮಾರು 1.2%ರಷ್ಟು ಲವಣತ್ವದ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮುದ್ರ ಜಲದಲ್ಲಿರುವ ಸುಮಾರು ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಲವಣತ್ವ ಇದಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ನಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಸ್ಪಿಯನ್ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಗಿಲಾನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು (جیلان ಅಥವಾ بحر جیلان ) ಇರಾನ್ ನಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಬಾರಿ ದರ್ಯಾ-ಎ ಗಿಲಾನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ (دریای گیلان ), ಇದು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ "ಗಿಲಾನ್ನ ಸಮುದ್ರ" ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.