ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ (pronounced /ˈdɛnmɑrk/ ( listen); ಡೇನಿಷ್:Danmark, pronounced [ˈd̥ænmɑɡ̊],[ˈd̥anmɑːɡ̊], ಪ್ರಾಚೀನ:)ಉತ್ತರ ಯುರೋಪಿನ ಸ್ಕಾಂಡಿನೇವಿಯನ್ ದೇಶ ಮತ್ತು ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಅಧಿಪತ್ಯದ ಹಿರಿಯ ಸದಸ್ಯ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇಶವು ನಾರ್ಡಿಕ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದಕ್ಷಿಣದ ತುದಿಗೆ, ಸ್ವೀಡೆನ್ನ ನೈಋತ್ಯಕ್ಕೆ, ನಾರ್ವೇಯ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದ ಗಡಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ ಇದೆ. ಬಾಲ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ಥ್ಸೀ ಎರಡಕ್ಕೂ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ನ ಗಡಿಯು ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿದೆ. ದೊಡ್ದ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪಗಳಾದ ಜುಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ (ಜ್ಯುಲ್ಯಾಂಡ್) ಮತ್ತು ಇತರ ಅನೇಕ ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು ಈ ದೇಶ ಹೊಂದಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜೀಲ್ಯಾಂಡ್ (Sjælland),ಫ್ಯುನೆನ್ (Fyn), ವೆಂಡ್ಸಿಸ್ಸೆಲ್-ಥೈ, ಲೋಲ್ಯಾಂಡ್,ಫಾಲ್ಸ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಬಾರ್ನ್ಹೋಮ್ ಮುಂತಾದ ನೂರಾರು ಚಿಕ್ಕ ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಆರ್ಚಿಪೆಲಾಗೋ ಎಂದು ಕೂಡ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಲ್ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮಾರ್ಗವು ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ನ ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ಸ್ ಎಂಬ ಮೂರು ಕಾಲುವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ ಹಾದುಹೋಗುವುದರಿಂದ ಅದರ ಮೇಲೆ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ನ ನಿಯಂತ್ರಣವಿದೆ.
- ಇತರೆ ಬಳಕೆಗೆ ನೋಡಿ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್(ಅಸಂದಿಗ್ಧಾರ್ಥ). ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಬಗೆಗಿನ ವಿಕಿಪಿಡಿಯಾ ಪೋರ್ಟಲ್ಗಾಗಿ ನೋಡಿPortal:Denmark.
Kingdom of Denmark Kongeriget Danmark | |
---|---|
Motto: none (Royal motto: Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke "The Help of God, the Love of the People, the Strength of Denmark") | |
Anthem: Der er et yndigt land (national) Royal anthem: Kong Christian stod ved højen mast (royal and national) | |
Capital and largest city | Copenhagen |
Official languages | Danish1 |
Ethnic groups | 90.5% Danish, 9.5% other groups (Germans, Swedes, Norwegians, Bosnians, Turks, Arabs, Pakistanis, Dutch, Kurds)[1] |
Demonym(s) | Danish or Dane/Danes |
Government | Parliamentary democracy and Constitutional monarchy |
• Monarch | Frederik X |
• Prime Minister | Lars Løkke Rasmussen |
• Folketing Speaker | Pia Kjaersgaard |
• Current coalition | VK Coalition |
Consolidation 8th century | |
Area | |
• Total | 43,098.31 km2 (16,640.35 sq mi) (134th²) |
• Water (%) | 1.6² |
Population | |
• 1 October 2009 estimate | 5,532,531 (108th) |
• Density | 127.9/km2 (331.3/sq mi) (78th²) |
GDP (PPP) | 2008 estimate |
• Total | $204.269 billion[2] (49th) |
• Per capita | $37,304[2] (16th) |
GDP (nominal) | 2008 estimate |
• Total | $340.029 billion[2] (27th) |
• Per capita | $62,097[2] (5th) |
Gini (2009) | 24.7 low · 1st |
HDI (2007) | 0.955[3] Error: Invalid HDI value · 16th |
Currency | Danish krone (DKK) |
Time zone | UTC+1 (CET²) |
• Summer (DST) | UTC+2 (CEST²) |
Driving side | right |
Calling code | 454 |
ISO 3166 code | DK |
Internet TLD | .dk2,3 |
1 Co-official with Greenlandic in Greenland, and Faroese in the Faroe Islands. ಜರ್ಮನ್ ಭಾಷೆ is recognised as a protected minority language in the South Jutland (Sønderjylland) area of Denmark. Danish is recognised as a protected minority language in the Schleswig-Holstein region of ಜರ್ಮನಿ. ² For Denmark excluding the Faroe Islands and Greenland. ³ The TLD .eu is shared with other European Union countries. 4 The Faroe Islands use +298 and Greenland uses +299. |
ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಒಂದು ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸರ್ಕಾರವುಳ್ಳ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ. ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಒಂದು ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು 98 ಮುನ್ಸಿಪಾಲಿಟಿಗಳು ಇರುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಯುರೋಜೋನ್ಗೆ ಸೇರದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ 1973ದಿಂದೀಚೆಗೆ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯುನಿಯನ್ನ ಸದಸ್ಯನಾಗಿದೆ. ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್, NATO ಮತ್ತು OECDಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯ ದೇಶವಾಗಿದೆ .
ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಮಿಶ್ರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಒಂದು ವಿಶಾಲವಾದ ಕಲ್ಯಾಣ ರಾಜ್ಯ[4] ವಾಗಿದ್ದು, ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ವರಮಾನ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಯು.ಎಸ್ನ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಪತ್ರಿಕೆ ಫೋರ್ಬ್ಸ್ನ ಪ್ರಕಾರ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುನ್ನತವಾದಂತಹ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಹವಾಮಾನವು ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ನಲ್ಲಿ ಇದೆ.[5] 2006 ರಿಂದ 2008ರವರೆಗೂ ನಡೆದ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳ[6] ಪ್ರಕಾರ, ಆರೋಗ್ಯ, ಕ್ಷೇಮಾಭ್ಯುದಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ "ಅತ್ಯಂತ ಸಂತೋಷಪೂರ್ಣ ಸ್ಥಳ" 2009ರ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಪೀಸ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಶಾಂತಿಯುತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪೈಕಿ ನ್ಯೂಜಿಲ್ಯಾಂಡ್[7] ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ದ್ವಿತೀಯ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. 2008ರ ಕರಪ್ಶನ್ ಪರ್ಸಿರಿಪ್ಶನ್ಸ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್,[8] ಪ್ರಕಾರ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ರಾಷ್ಟ್ರ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಭ್ರಷ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರ ಎನ್ನುವ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಡೆನ್ ಮತ್ತು ನ್ಯೂ ಜೀಲ್ಯಾಂಡ್ ಜೊತೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರ ಭಾಷೆ ಡ್ಯಾನಿಶ್, ಸ್ವೀಡಿಶ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಸಮೀಪವಿದ್ದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ ಕಾರಣ ಅವು ಬಲವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಬಂಧನವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ನ 82.0%ಯಷ್ಟು ಒಕ್ಕಲು ಜನ ಮತ್ತು 90.3% ನಷ್ಟು ಜನಾಂಗೀಯ ಡೇನ್ಸ್ ಜನರು ಲುಥೆರನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಚರ್ಚ್ನ ಸದಸ್ಯರು. ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 9%ರಷ್ಟು ಜನರು ವಿದೇಶಿ ಪೌರತ್ವ ಹೊಂದಿರುವವರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕರು ಸ್ಕಾಂಡಿನೇವಿಯನ್ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದವರು.