Împeratoriya Mongolî
From Wikipedia, the free encyclopedia
Împeratoriya Mongolan împeratoriyeke mongolî ye ku di navbera salên 1206an û 1368an de hikûm kiriye.
Tu dikarî vê gotarê ji gotara wekhev a erebî bi riya wergerê berfireh bikî.
Ji bo dîtina rêzikên wergerandinê pê li [nîşan bide] bike.
|
Zêdetir agahî Agahiyên gelemperî, Rêveberî ...
Împeratoriya Mongolî | ||||||
| ||||||
| ||||||
Agahiyên gelemperî | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Rêveberî | ||||||
Paytext | 1206 - 1235 Karakorum, | |||||
Ziman | Mongolî, Farsî, Mandarin | |||||
Dîn | Budîzm, Tengitî, Xristîyan, Islamiyet | |||||
TBH | ||||||
TBH/sal | ||||||
Dirav | ||||||
Dem | ||||||
Nîşana înternetê | ||||||
Kd. telefonê | ||||||
Gelhe | ||||||
1246 | ~ 100.000.000 | |||||
1294 | ~ 120.000.000 | |||||
1306 | ~ 125.000.000 | |||||
{{{gelhe4}}} | ||||||
{{{gelhe5}}} | ||||||
Rûerd | ||||||
1206 | 4.000.000sqkm | |||||
1227 | 12.000.000sqkm | |||||
1294 | 23.500.000sqkm | |||||
1306 | 24.000.000 | |||||
{{{rûerd5}}} | ||||||
Dîrok û bûyer | ||||||
{{{bûyer6}}} | ||||||
{{{bûyer7}}} | ||||||
{{{bûyer8}}} | ||||||
{{{bûyer9}}} | ||||||
{{{bûyer10}}} | ||||||
{{{bûyer11}}} | ||||||
{{{bûyer12}}} | ||||||
Serwerî | ||||||
{{{serokA3}}} | ||||||
{{{serokA4}}} | ||||||
{{{serokA5}}} | ||||||
{{{serokA6}}} | ||||||
{{{sernav serokB}}} | ||||||
{{{serokB1}}} | ||||||
{{{serokB2}}} | ||||||
{{{serokB3}}} | ||||||
{{{serokB4}}} | ||||||
{{{serokB5}}} | ||||||
{{{sernav serokC}}} | ||||||
{{{serokC1}}} | ||||||
{{{serokC2}}} | ||||||
{{{serokC3}}} | ||||||
{{{serokC4}}} | ||||||
{{{serokC5}}} | ||||||
{{{sernav serokD}}} | ||||||
{{{serokD1}}} | ||||||
{{{serokD2}}} | ||||||
{{{serokD3}}} | ||||||
{{{serokD4}}} | ||||||
{{{serokD5}}} | ||||||
Siltan | ||||||
1206-1227 | Cengîz Xan | |||||
1227-1241 | Ögedêy Xan | |||||
1241-1248 | Güyük Xan | |||||
1251-1259 | Möngkê Xan | |||||
1260–1294 | Kublai Xan | |||||
1333–1368 | Toxon Temûr | |||||
{{{serokE9}}} | ||||||
Karîna qanûndanînê | ||||||
{{{perleman}}} | ||||||
{{{perleman4}}} | ||||||
{{{perleman5}}} | ||||||
|
Bigre
Cengîz Xan hemû kabîleyên ku bi mongolî şorê dikin kirin bin kontrola xwe. Di sala 1196an de li civîneke hemû serokên mongolan tevlêbûyî de navê Temuçîn kirin Cengîz Xan û împeratoriyeke mongolan hate avakirin. Cengîz Xan di sala 1211an de derketiye seferê Çînê. Vê seferê de Pekîn hate standin.
Di sala 1218an de Cengîz Xan derketiye seferê rojavayê. Vê seferê de mongolan axên Harzemşaxa bi dest xistin, Deryayê Kaspîş derbas kirin û ketine Rojhilata Navîn û Ewropaye.
Ku hîn Cengîz Xan dijîbû sê dewlet nav kurê wî de hate parkirin. Kengî Cengîz Xan mir ev sê dûgel bû 4 parçe. Ev çar dûgel ev in:
- Dewleta Altinorda
- Dewleta Îlhaniyan
- Dewleta Çaxatay
- Dewleta Kubîlay