Għid il-Fatar
Btala u festa Iżlamika wara t-tmiem tar-Ramadan, l-ewwel jum tax-Xewwel / From Wikipedia, the free encyclopedia
L-Għid il-Fatar jew l-Għid il-Fitr (bl-Għarbi: عيد الفطر, b'ittri Latini: Għīd al-Fiṭr, litteralment: "Festa tal-Fatar"[1]) huwa l-ewwel miż-żewġ festi u btajjel uffiċjali fl-Iżlam (l-Għid l-Adħa l-ieħor). Għid il-Fatar huwa ċċelebrat mill-Misilmin kollhom madwar id-dinja minħabba li jimmarka t-tmiem tas-sawm ta’ xahar minn sebħ sa magħreb (nżul ix-xemx) tar-Ramadan.[2] L-Għid il-Fatar jaqa' fl-ewwel jum ta' Xewwel fil-kalendarju Iżlamiku; dan mhux dejjem jaqa' fl-istess jum Gregorjan, peress li l-bidu ta' kull xahar Hiġri qamri ivarja skond meta l-qamar ġdid jiġi osservat mill-awtoritajiet reliġjużi lokali. Il-festa hija magħrufa taħt diversi ismijiet oħra f'lingwi u pajjiżi differenti madwar id-dinja. Il-festa wkoll tissejjaħ l-Għid iż-Żgħir, jew sempliċiment l-Għid jew aktar komunement l-Eid.[3]
L-Għid il-Fatar għandu sala (qima Iżlamika) partikolari li jikkonsisti f'żewġ rakgħat (unitajiet) ġeneralment imwettqa f'għalqa miftuħa jew sala kbira. Jista' jsir biss mal-ġmiegħa u fih seba' takbir addizzjonali (tgħolli l-idejn sal-widnejn waqt li tgħid "Allāhu Akbar", li jfisser "Alla akbar") fl-iskola Hanafi tal-Islam Sunni: tlieta fil-bidu tal-ewwel rakgħa u tlieta eżatt qabel rukugħ (mejl) fit-tieni rakgħa.[4] Skejjel Sunni oħra normalment ikollhom 12-il takbir, maqsuma bl-istess mod fi gruppi ta’ sebgħa u ħamsa. Fl-Islam Xigħi, is-sala għandu sitt takbir fl-ewwel rakgħa fl-aħħar ta' qarja, qabel rukugħ, u ħamsa fit-tieni. Skont l-opinjoni ġuristika tal-lokalità, dan is-sala hija jew fard (فَرْض, obbligatorju), mistaħabb (irrakkomandat ħafna) jew mandub (مَنْدُوْب, preferut). Wara s-sala, il-Misilmin jiċċelebraw l-Għid il-Fatar b'diversi modi[5] bl-ikel ("kċina Għid") tkun tema ċentrali, li tagħti wkoll lill-festa l-laqam "Għid Ħelu" jew "Festa taz-Zokkor".[6][7]