Afasie
taalstoornis / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Afasie is een taalstoornis (ICD-10: R47.0: dysfasie en afasie). De wetenschap die zich bezighoudt met het taal- en spraakgebrek ten gevolge van een hersenletsel heet afasiologie.
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts. |
Het woord afasie komt van het Grieks en is een combinatie van a (= niet) en phanai (= spreken). In veel gevallen waarin de term afasie gebruikt wordt zou dysfasie strikt genomen beter zijn; de fatische functie is immers nooit in haar geheel gestoord. Echter de term dysfasie wordt in de praktijk gebruikt voor een aangeboren stoornis in het verwerven van de mondelinge taal.
Wanneer mensen communiceren, gebeurt dit meestal door middel van taal. Praten, het vinden van de juiste woorden, begrijpen, lezen, schrijven en gebaren maken zijn onderdelen van taalgebruik. Wanneer als gevolg van niet-aangeboren hersenletsel (NAH) één of meer onderdelen van het taalgebruik niet meer goed functioneren, noemt men dat afasie. De persoon kan de taal niet (goed) meer gebruiken. Hersenletsels die dit kunnen veroorzaken zijn cerebrovasculaire accidenten (CVA; een verzamelnaam voor hersenbloedingen en -infarcten), alsook hersentrauma door bijvoorbeeld een val op het hoofd.
Afasie is een taalstoornis. De ernst en omvang van de afasie zijn onder andere afhankelijk van de plaats en de ernst van het hersenletsel, het vroegere taalvermogen en iemands persoonlijkheid. Sommige mensen met afasie kunnen wel goed taal begrijpen (taalbegrip), maar hebben moeite met het vinden van de juiste woorden of met de zinsopbouw (taalproductie). Dit wordt vaak motorische afasie of afasie van Broca genoemd. Anderen ondervinden minder moeite met het produceren van taal, maar begrijpen anderen niet goed en ook hun eigen taal is vaak onverstaanbaar voor anderen; deze mensen hebben vaak grote problemen met het begrijpen van taal; sensorische afasie of afasie van Wernicke. Tevens kan iemand ook zowel problemen hebben bij taalbegrip als taalproductie. Dit wordt globale afasie genoemd.
Het verschijnsel afasie wordt ook binnen de psycholinguïstiek bestudeerd.