Buikspreker Edgar Bergen met zijn bekendste pop, Charlie McCarthy, in de film Stage Door Canteen (1943).

Buffalo Bob Smith en Howdy Doody, 1972

Mimicry Srinivos

Buikspreken is een vorm van amusement waarbij een persoon zijn of haar stem zo manipuleert, dat het lijkt alsof deze ergens anders vandaan komt dan uit de mond van de persoon. Dit effect wordt bereikt door te spreken met zo min mogelijk zichtbare bewegingen met de lippen.

Pop

Het bekendste hulpmiddel van een buikspreker is een pop, wiens taak het is om het publiek af te leiden zodat de lipbewegingen van de buikspreker nog minder opvallen. De buikspreker laat bij zijn act de mond van de pop bewegen tijdens het spreken. Het lijkt hierdoor net alsof het de pop is die praat.

Vaak is de pop vol van kwajongensstreken, en zit bij de buikspreker op schoot. De acteur praat met zijn eigen stem samen met de pop, die met buikspreekstem antwoord geeft.

Het gebruik van een pop vereist dat de buikspreker niet alleen bedreven is in het buikspreken, maar ook in het aansturen van de pop zodat diens mondbewegingen perfect aansluiten bij de gesproken tekst.

Geschiedenis

Het vak van buikspreken is al eeuwen oud. In de middeleeuwen werd het buikspreken (ook wel ventriloquisme van het Latijnse venter (buik) en loqui (spreken)) gezien als het werk van een demon in iemands buik. Een buikspreker liep dan ook het gevaar op de brandstapel te eindigen.

Buikspreken was vooral midden 20e eeuw enorm populair, mede dankzij het werk van Edgar Bergen. Hij introduceerde het buikspreken als vorm van stand-upcomedy. Van 1937 tot 1956 presenteerde hij een radioprogramma waarin hij het publiek vermaakte met zijn buikspreekact. Zijn populariteit inspireerde veel andere buiksprekers.

Het totaal aantal buiksprekers neemt echter af. Wereldwijd zijn er nog slechts enkele honderden beoefenaars, die voornamelijk optreden op cruiseschepen, in nachtclubs, of personeelsfeesten. In de Verenigde Staten bestaat tegenwoordig driekwart van de buiksprekers uit evangelisten, die middels het buikspreken jonge mensen willen bereiken.^[1] Bekende hedendaagse buiksprekers zijn Jeff Dunham, Terry Fator en Damon Scott.