Gal (plantkunde)
plantkunde / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Een (planten-) gal is een woekering van een plant, ontstaan door een parasiet of symbiont, meestal een insect (een galwesp, galmug, gewone vijgenwesp, vlieg, bladluis of galmijt) dat zijn eieren in de plant legt. De gal, waarvan de vorm specifiek is voor een bepaalde parasiet, dient als behuizing en voedsel voor de larve. Er bestaan ook gallen die door schimmels worden veroorzaakt. De tak van wetenschap die zich met gallen bezighoudt wordt cecidologie genoemd. De algemeenste en best onderzochte galwesp is de Cynips quercusfolii die de bekende galappels veroorzaken.
Naargelang de vorm van de gal spreekt men over een beursgal (bijv. op ereprijs), blaasgal (bijv. op els), buidelgal (bijv. op iep), hoorngal, knobbelgal, spiraalgal (bijv. op Italiaanse populier).
Talloze soorten insecten zijn in staat om het ontstaan van een gal op een plant te induceren; daarnaast zijn er ook veel insecten die specifiek op de in de gal groeiende larven parasiteren door hun ei in de larve binnen in de gal te leggen. Het insect dat uit het gal komt, is dus niet per se de veroorzaker van die gal.
Er zijn gallen van stengels, bladeren, en bloemen bekend. Men spreekt dan van bladgal, bloemgal, knopgal, meeldraadgal, schorsgal, stengelgal of wortelgal. Ze hebben lang niet allemaal de karakteristieke bolvorm van de bekende inktgallen op eikenbladeren. Bij de gewone zomereik, een populaire plant voor galvormende insecten, zijn tientallen soorten gallen aangetroffen.