Gigantopithecus
geslacht uit de familie mensachtigen / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Gigantopithecus[1][2] is een geslacht van uitgestorven primaten uit de groep van de mensapen (Hominidae).
Gigantopithecus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Midden-Pleistoceen | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Taxonomische indeling | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Geslacht | ||||||||||||||||||
Gigantopithecus † Von Koenigswald, 1935 | ||||||||||||||||||
Typesoort | ||||||||||||||||||
Gigantopithecus blacki | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | ||||||||||||||||||
Gigantopithecus op Wikispecies | ||||||||||||||||||
|
Het geslacht kreeg in 1935 zijn naam die 'reusachtige aap' betekent, toen de typesoort Gigantopithecus blacki benoemd werd door Ralph von Koenigswald. In Hongkong kocht hij dat jaar in een groothandel voor medicijnen een aantal 'drakentanden' waaronder een enorme kies. Sinds de jaren vijftig werden in grotten in Zuid-China nog een kleine tweeduizend losse tanden gevonden alsmede vier onderkaken. De fossielen stammen uit het Midden-Pleistoceen en hebben een ouderdom van twee miljoen tot driehonderdduizend jaar. Op basis van een tand en een onderkaak uit het Boven-Mioceen, acht tot zeven miljoen jaar oud, van Noord-India en Pakistan werd in 1969 een tweede soort benoemd: Gigantopithecus bilaspurensis die ook wel Gigantopithecus giganteus genoemd werd. Tegenwoordig wordt dit als het aparte geslacht Indopithecus beschouwd.
Omdat de vondsten zo beperkt zijn, is weinig met zekerheid bekend over de bouw van Gigantopithecus. Eerst werd een monsterlijke omvang verondersteld met een geschatte hoogte van 3,7 meter. Later werd dat bijgesteld tot rond de twee meter bij een gewicht van ongeveer tweehonderdvijftig kilogram. Dat maakt hem nog steeds de grootste primaat die bekend is. Zijn hoektanden zijn relatief klein. De kiezen zijn extreem groot met zeer dik glazuur. Ze kunnen gebruikt zijn om harde noten te kraken of taaie wortels te kauwen. De krassen op het glazuur en de samenstelling ervan wijzen er echter op dat voornamelijk vruchten gegeten werden. Dat past ook beter bij zijn leefgebied, dichte subtropische wouden. Wellicht dat Gigantopithecus uitstierf toen de bossen in omvang verminderden. Hij kan ook uitgeroeid zijn door de eerste mensachtige die zijn gebied bereikte, Homo erectus.
Gigantopithecus is een lid van de Ponginae. Zijn nauwste levende verwanten zijn de orang-oetans. Onder de fossiele soorten is Sivapithecus nauw verwant. Dat werd al onderkend door Von Koenigswald. Er is echter een periode geweest dat veel onderzoekers dachten dat het om een tweevoetige mensachtige ging, zelfs een voorouder van de moderne mens. Dat heeft veel bijgedragen aan het mysterieuze karakter van de soort. De kryptozoölogie sloot hierbij aan door te veronderstellen dat Gigantopithecus verantwoordelijk was voor de legenden over de verschrikkelijke sneeuwman en bigfoot. Biologen achten dit zeer onwaarschijnlijk.