Illuminati (orde)
Gilde / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
De illuminaten (de verlichten) of illuminati waren een geheim genootschap met invloeden uit de theosofie en anti-esoterische Verlichting dat werd opgericht door de Beierse academicus Adam Weishaupt op 1 mei 1776 als de Orde der Volmaakbaren.[1] Het was een studentengroep om een vuist te maken tegen de jezuïeten en ter bescherming van literatuur en leer van de Verlichting. Om nieuwe leden te lokken, bedacht Weishaupt een systeem van inwijdingsgraden, initiatieriten en speciaal taalgebruik, mede in vermeende concurrentie met de Gold- und Rosenkreuzer, die ook zouden rekruteren onder de studenten. De beweging verspreidde zich over Duitsland en zou ongeveer tweeduizend leden tellen, onder wie toenmalige bekendheden als Goethe, Herder en Pestalozzi.
De illuminati mogen niet worden verward met de illuministen, die een mystieke beweging vormen.
De beweging was georganiseerd in kleine leesgroepen met als doel jongere leden moreel te vormen tot ideale mensen (nieuwe mensen). Het doel hiervan was om, in de periode van het ancien régime, stapsgewijs het bestuur te infiltreren en te vervangen, om zo een rationele, vrije en verlichte samenleving te creëren die vrij was van externe autoriteiten. In plaats daarvan zou de autoriteit moeten berusten bij het mannelijke gezinshoofd. Hogere structuren zouden overbodig worden.
In het kader hiervan richtte de beweging scholen op, Philanthropin. Ook de overheidsinfiltratie kende een zeker succes, maar vanaf halverwege 1784 werden illuminaten in Beieren vervolgd, zodat hun centrum zich verplaatste naar Weimar en Gotha, plaatsen die behoorden tot illuminatenvorsten. Daarna volgde een reorganisatie en werden nieuwe afdelingen opgericht in Italië, Frankrijk, Denemarken en Rusland. Het lijkt erop dat de beweging ophield te functioneren in 1788.