Krijgswet
overname van rechtspleging door het leger als noodoplossing / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Een krijgswet is een wet die kan regelen dat een staat van beleg kan worden afgekondigd, dit is een noodtoestand waarbij het leger de rechtspleging overneemt van de burgerlijke autoriteiten. Ook kunnen met krijgswet de dan geldende bijzondere regels worden bedoeld.
Tijdens de periode dat de krijgswet van kracht is, gelden vaak andere wetten dan normaal. Het leger houdt toezicht op naleving hiervan, en gerechtelijke vervolging vindt veelal plaats door de krijgsraad.
De krijgswet kan worden afgekondigd in tijden van oorlog of tijdens bezetting van een gebied, of in situaties dat er geen burgerlijke overheid is. Voorbeelden hiervan zijn Duitsland en Japan direct na de Tweede Wereldoorlog. Ook kan de krijgswet door een overheid worden gebruikt om haar gezag op te leggen, bijvoorbeeld na een staatsgreep of om protesten te onderdrukken. Dergelijke maatregelen zijn onder andere afgekondigd in Polen in de jaren 80, en in Thailand in 2006 en in 2014. Een ander voorbeeld is het Tiananmenprotest van 1989. In sommige gevallen wordt de krijgswet ook afgekondigd bij grote (natuur)rampen, maar de meeste landen kennen hiervoor andere vormen van de noodtoestand.
In veel landen omvat de krijgswet speciale regels. Er kan bijvoorbeeld een avondklok worden ingesteld of gebieden kunnen op bevel van de krijgsmacht worden ontruimd. Toezicht op naleving van deze regels is in handen van militairen, en berechting van overtredingen geschiedt veelal door de krijgsraad. Ook kunnen bepaalde burgerrechten tijdelijk worden opgeheven, zoals het recht op vrije vergadering en het briefgeheim.