Een slang jaagt op een anolis

Predator of natuurlijke vijand is in de ecologie de aanduiding voor een dier, dat zijn dierlijke prooi actief bejaagt om die te doden. Dit wordt predatie genoemd. Een 'toppredator' of 'apexpredator' is een predator aan de top van de voedselketen of een voedselpiramide.

Bij de zoogdieren is een groot aantal rovende soorten onder de orde roofdieren (Carnivora) ingedeeld. Er zijn echter vele andere groepen dieren die andere dieren eten, zoals insecten, vissen en vogels, bijvoorbeeld roofinsecten en roofvogels. Bij de insecten komen veel soorten voor die levende prooien eten, bijvoorbeeld bidsprinkhanen en mieren. Amfibieën zijn carnivoor, evenals veel reptielen; Alle spinnen zijn predators, al is er anno 2012 één vegetarische uitzondering bekend. Bekende roofvissen zijn haaien, piranha's, barracuda's en snoeken. Een aantal roofdieren zijn omnivoor of aaseter afhankelijk van de hoeveelheid plantaardig of dood materiaal op hun menu.

Parasieten zijn geen predatoren, hoewel ze zich met levende dieren voeden. Parasieten zijn namelijk afhankelijk van het voortbestaan van hun gastheer. Een parasitoïde onderscheidt zich van een predator doordat de parasitoïde hooguit één enkele gastheer doodt.

Predatoren kunnen een gunstig effect hebben op de diversiteit aan soorten. Wanneer een roofdier een van twee concurrerende prooidiersoorten bejaagt, heeft de zwakkere soort, die niet of minder bejaagd wordt, ook kansen zich te handhaven. Die zwakkere soort zou zich niet kunnen handhaven zonder predator, dus is die predator in dat opzicht nuttig. Zeesterren eten bijvoorbeeld mosselen, waardoor eendenmosselen en algen zich kunnen handhaven.

Andere betekenis

Een 'predator' is in de Engelse taal ook de benaming van een persoon of groep die andere mensen gebruikt, uitbuit of emotioneel of fysiek beschadigt.^[1] Het bekendste voorbeeld waarin de benaming wordt gebruikt is die van een 'seksuele predator', iemand die misbruik maakt van zijn positie of iemands vertrouwen om makkelijk aan seksueel genot te komen. 'Predatory pricing' is een Engelstalige term voor het verlagen van de prijzen onder de kostprijs, in de wetenschap dat concurrenten dit minder lang of niet kunnen volhouden, zodat deze concurrenten uit de markt worden gedrukt.