QF 25-ponder
Meestgebruikte Britse houwitser tijdens de Tweede Wereldoorlog / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
De Ordnance[1] QF 25-ponder of 25-ponder of 25-pdr was de meestgebruikte Britse houwitser tijdens de Tweede Wereldoorlog. QF staat daarbij voor quick firing oftewel snel schietend, en 25-ponder staat voor de massa van de granaten die het afvuurde: 25 lb (Engelse ponden) (11,5 kg). De getrokken[4] vuurmond had een kaliber van 3,45 inch (8,76 cm) en werd kort voor het uitbreken van de oorlog in dienst genomen. De vuurmond kon zowel voor krombaanvuur als vuur met directe richting ingezet worden, had een hogere vuursnelheid en was mobieler dan oudere vuurmonden.
Ordnance QF 25-ponder | ||
---|---|---|
Type | Houwitser | |
Land van oorsprong | Verenigd Koninkrijk | |
Dienstgeschiedenis | ||
In dienst | 1940-heden | |
Gebruikt door | zie Gebruikers | |
Oorlogen | Tweede Wereldoorlog, Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog, Koreaanse Oorlog, Libanese Burgeroorlog | |
Productiegeschiedenis | ||
Ontworpen | jaren 30 | |
Producent | Royal Ordnance[1] | |
Aantal gebouwd | >13000 | |
Varianten | zie Varianten | |
Specificaties | ||
Massa | 1785 kg | |
Lengte | 4,6 m | |
Lengte | 2,47 m (L28[2]) | |
Breedte | Mk II affuit : 2,13 m Mk II affuit : 1,63m m | |
Hoogte | 1,16 m | |
Bemanning | 6 | |
Patroon | 88 × 292 mm R High explosive Anti-tank Smoke HESH[3] gescheiden lading: projectiel en drijflading worden apart in de kamer gebracht | |
Kaliber | 8,76 cm (3,45 inch) | |
Vuursnelheid | 6-8 per min (max. 10). | |
Projectielsnelheid | 198 tot 532 m/s | |
Maximum bereik | 12253 m (HE) |
De ontwikkeling begon in 1930, het wapen werd ingevoerd in 1939 en had zijn vuurdoop in 1940 bij de gevechten om Narvik (Noorwegen).
Vergeleken met ander geschut uit de Tweede Wereldoorlog had de 25-ponder een kleiner kaliber en een vuurde lichtere granaten af, terwijl hij een grotere dracht[5][6] had dan de meeste. Veel strijdkrachten waren de oorlog ingegaan met nog lichter geschut van rond de 75 mm maar waren al snel overgeschakeld naar kalibers rond de 105 mm of groter. De 25-ponder was ontworpen om onderdrukkend vuur te geven, niet het vernietigende vuur dat in de eerste jaren van de Eerste Wereldoorlog niet werkzaam was gebleken. Desalniettemin werd de 25-ponder door velen beschouwd als een van de beste artilleriestukken in de oorlog. De uitwerking van de granaten en de snelheid waarmee het Britse vuurcontrolesysteem kon reageren zorgden ervoor dat tegenstanders geloofden dat de Britten een automatische 25-ponder hadden.[7]
Het bleef de belangrijkste vuurmond van het Britse leger tot ver in de jaren ‘60. Bij opleidingseenheden bleef het zelfs tot de jaren ‘80 in gebruik. Veel Gemenebest van Naties landen gebruikten de vuurmond ook tot ongeveer de jaren '70.
Ook de Nederlandse en Belgische krijgsmachten gebruikten de 25-ponder.
Vanwege het kaliber van 8,76 cm en de toepassing als veldgeschut[5][8] werd de vuurmond in Nederland ook wel de 9-veld genoemd.[9]
Diverse landen gebruiken de 25-ponder nog steeds (2019). Munitie voor het wapen wordt momenteel geproduceerd door Pakistan Ordnance Factories.