Een stuk rietland

Rietland komt voor aan de randen van open water, het is een strook waarin hoogopgaand riet domineert. Rietland is een belangrijke biotoop voor een groot aantal dieren: vogels vinden er gelegenheid om te nestelen, vissen kunnen er schuilen, vanuit het riet wordt gejaagd en zowel het riet als het zaad dienen als voedsel.

De enorme rietlanden in de Oostvaardersplassen zijn tijdens de rui voor ganzen onontbeerlijk. Veilig in het riet en volop te eten. Voor het baardmannetje betekent het een enorme groei in aantallen. Nadat het aantal hier groeide, zijn er nieuwe plekken gevonden waar het baardmannetje weer als broedvogel voorkomt. Een bijzondere vorm van rietlanden zijn rietputten waar een door mensen aangelegde of van nature ontstane poel een begrensd stuk rietland ten gevolge heeft.

Beheer

Verwijdering van bomen bij Fleet Pond (Engeland)

Rietlanden worden vaak gemaaid om te voorkomen dat er successie door bomen en struiken plaatsvindt, het gemaaide riet wordt onder meer gebruikt voor het bedekken van daken. Door het grazen van de gans verdwijnt het riet in de Oostvaardersplassen, maar omdat in droge jaren de plassen droogvallen, heeft het riet dan de gelegenheid om zich te herstellen.

Waar het riet gemaaid wordt om successie te voorkomen, is een maaischema van eens in de vier jaar optimaal. Vogels die oud riet nodig hebben, behouden zo hun biotoop en de opslag van struiken en bomen wordt onderdrukt. Het maaien dient vóór het broedseizoen, in de winter, te gebeuren, en het maaisel moet verwijderd worden om de vorming van humus tegen te gaan.

De kwaliteit van het gemaaide riet is echter beter wanneer er eens in de twee jaar wordt gemaaid. Bij meer maaien kunnen de planten verdwijnen, en bij minder maaien is er meer gevaar voor verlanding. Het is echter belangrijk om enkele wilgen in een rietland toe te staan. Hier wordt de biodiversiteit positief door beïnvloed. Ook met zorgvuldig uitgevoerde afwisselende tweejaarlijkse maaibeurten is een aanzienlijke toename van tot de rode lijst behorende rietvogels te bereiken.

De rietplanten moeten zo laag mogelijk bij de grond, maar wel boven de hoogste waterspiegel gemaaid worden. Als er water in de stoppels kan lopen, verrotten de planten, omdat de luchttoevoer naar de wortels dan wordt afgesneden.

Riet als zuiveringsinstrument

De groei van rietplanten heeft een sterk zuiverende werking op verontreinigd water. Rietlanden worden in Nederland en België soms als zogenoemde helofytenfilters toegepast. Zo wordt bijvoorbeeld de Schuiterbeek ten westen van de Gelderse plaats Putten via een rietland het Nuldernauw in geleid. Het doel er van is eutrofiëring van de randmeren tegen te gaan.

Zie de categorie Reedbeds van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.