Een vicepremier of viceminister-president is plaatsvervanger van een premier of minister-president. In het algemeen vervangt de vicepremier de premier of minister-president bij kabinetsvergaderingen wanneer de premier of minister-president in het buitenland is, bij ziekte of bij andere afwezigheid voor korte of langere tijd. De vicepremier neemt ook de taken van de premier over wanneer hij of zij niet meer in staat is het land te regeren. Het eerste deel van het woord is afkomstig van het Latijnse woord vice dat in plaats van betekent. Een kabinet kan meerdere vicepremiers hebben. Veelal zijn dit de leidende ministers namens hun coalitiepartijen in de regering.

België

In België is het gebruikelijk dat elke partij in de federale regering een vicepremier levert. De vicepremiers vormen samen met de premier het informele kernkabinet, dat de ministerraden voorbereidt. De huidige vicepremiers in België zijn: Pierre-Yves Dermagne (PS), David Clarinval (MR), Georges Gilkinet (Ecolo), Vincent Van Peteghem (CD&V), Frank Vandenbroucke (Vooruit), Petra De Sutter (Groen) en Vincent Van Quickenborne (Open Vld). Ook de Vlaamse regering telt viceminister-presidenten. In de huidige regering-Jambon zijn dit Ben Weyts (N-VA), Hilde Crevits (CD&V) en Bart Somers (Open Vld).

Nederland

Zie Vicepremier (Nederland) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In Nederland is het bij de vorming van kabinetten van meer dan twee coalitiepartijen gangbaar dat daarbij ook twee of meer vicepremiers worden aangesteld, namelijk een voor elk van de partijen die niet de premier hebben geleverd. Bij een coalitie van twee partijen is het gebruikelijk dat de partij die niet de premier levert, de vicepremier levert.

• Het kabinet-Kok I (PvdA/VVD/D66, 'paars') onder leiding van Wim Kok (PvdA) kende als vicepremiers Hans Dijkstal (VVD) en Hans van Mierlo (D66).
• Nederland had bij het tweede paarse kabinet Kok II (PvdA/VVD/D66) voor het eerst twee vrouwelijke vicepremiers. Minister-president Wim Kok (PvdA) had naast zich als eerste viceminister-president Annemarie Jorritsma (VVD) en als tweede viceminister-president Els Borst (D66).
• Bij het kabinet-Balkenende I (CDA/LPF/VVD) had minister-president Jan Peter Balkenende (CDA) Eduard Bomhoff (LPF) en Johan Remkes (VVD) als zijn plaatsvervangers.
• Tijdens het kabinet-Balkenende II (CDA/VVD/D66) heeft Gerrit Zalm (VVD) als vicepremier zijn minister-president Balkenende (CDA) eenmaal langdurig vervangen, namelijk toen die een ontstoken voet had en na een operatie een langer ziekenhuisverblijf noodzakelijk was. Vicepremier Zalm voerde toen zelfs het woord namens het kabinet tijdens de algemene politieke beschouwingen in de Tweede Kamer n.a.v. de troonrede en de Miljoenennota. Thom de Graaff (D66) was de tweede vicepremier; na zijn vertrek halverwege de rit is hij als vicepremier vervangen door Laurens-Jan Brinkhorst (D66) (als minister heeft Alexander Pechtold hem opgevolgd).
• Tijdens het kabinet-Balkenende III (CDA/VVD) was Gerrit Zalm (VVD) vicepremier.
• In het kabinet-Balkenende IV (CDA/PvdA/ChristenUnie) fungeerden Wouter Bos (PvdA) en André Rouvoet (ChristenUnie) als vicepremiers.
• In het kabinet-Rutte I (VVD/CDA) was Maxime Verhagen (CDA) vicepremier.
• In het kabinet-Rutte II (VVD/PvdA) was Lodewijk Asscher (PvdA) vicepremier.
• In het kabinet-Rutte III (VVD/CDA/D66/ChristenUnie) waren er drie vicepremiers: Hugo de Jonge (CDA), Kajsa Ollongren/Wouter Koolmees (D66) en Carola Schouten (ChristenUnie).
• In het kabinet-Rutte IV (VVD/D66/CDA/ChristenUnie) zijn er drie vicepremiers: Sigrid Kaag (D66), Wopke Hoekstra (CDA) en Carola Schouten (ChristenUnie)

Verwante onderwerpen

• Minister-president / Premier
• Vicepresident
• Kabinetsformatie
• Functie (positie)