Zambia
Bijnaam	Chipolopolo
FIFA-ranglijst	86 2 (6 april 2023)
Hoogste ranking	15e (feb-mei 1996, aug 1996)
Laagste ranking	102e (februari 2011)
Associatie	Zambiaanse Voetbalassociatie
Bondscoach	Sven Vandenbroeck
Stadion	Heroes stadion, Lusaka
Meeste interlands	Kalusha Bwalya
Wedstrijden
Eerste interland:  Zambia 1–0 Tanzania  (Malawi; 3 juli 1964) Grootste overwinning:  Zambia 9–0 Kenia  (Malawi; 13 november 1978) Grootste nederlaag:  Congo-Kinshasa 10–1 Zambia  (Congo-Kinshasa; 27 december 1969)  België 9–0 Zambia  (Brussel, België; 3 juni 1994)
Afrikaans kampioenschap
Optredens	16 (eerste keer: 1974)
Beste resultaat	Winnaar (2012)
Thuis Uit

Het Zambiaans voetbalelftal is een team van voetballers dat Zambia vertegenwoordigt bij internationale wedstrijden zoals CECAFA Cup en de kwalificatiewedstrijden voor het WK en het Afrikaans kampioenschap.

De Zambiaanse Voetbalassociatie werd in 1929 opgericht en is aangesloten bij de COSAFA, de CAF en de FIFA (sinds 1964). Het Zambiaans voetbalelftal behaalde in februari 1996 met de 15e plaats de hoogste positie op de FIFA-wereldranglijst, in februari 2011 werd met de 101e plaats de laagste positie bereikt.

Vliegtuigcrash

Zie Zambiaans voetbaldrama voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 27 april 1993 sloeg het noodlot toe voor het Zambiaans voetbalelftal. Op weg naar Senegal voor een kwalificatieduel voor het WK van 1994 crashte het vliegtuig met aan boord een deel van het nationale elftal vlak na de start van een tussenstop in Libreville voor de kust van Gabon. Alle 30 bemanningsleden en passagiers, waaronder achttien spelers, de bondscoach en stafleden kwamen om het leven. Kalusha Bwalya, de aanvoerder van de ploeg, speelde op dat moment voor PSV Eindhoven en zou op eigen gelegenheid naar Senegal komen, wat hem het leven redde. Hetzelfde gold ook voor de andere "Europeanen", zoals Joe Bwalya (Cercle Brugge) en Charly Musonda (RSC Anderlecht). Het team moest helemaal opnieuw opgebouwd worden. Dat werd goed gedaan en om hun overleden ploegmaats te eren gaven ze het beste van zichzelf. De kwalificatie van het WK werd slechts op één punt gemist en in de Afrika Cup behaalden ze de finale.

In 2012 won Zambia de Afrika Cup, in de finale werd Ivoorkust na penalty's verslagen. De finale vond plaats in Libreville, dezelfde stad waar negentien jaar eerder bijna het volledige team de dood vond.

Gewonnen internationale toernooien

Deelnames aan internationale toernooien

Wereldkampioenschap

Op 27 oktober 1968 speelde Zambia voor het eerst een kwalificatiewedstrijd voor het wereldkampioenschap voetbal. De wedstrijd werd gespeeld in Ndola en gewonnen van Soedan met 4–2. De uitwedstrijd werd echter met dezelfde cijfers verloren en omdat Soedan in die wedstrijd meer goals wist te scoren ging dat land door. Voor het toernooi van 1974 bereikte Zambia de finaleronde van de kwalificatie van de CAF. In die finaleronde werd 1 wedstrijd gewonnen, tegen Marokko werd het 4–0. De andere wedstrijden gingen echter allemaal verloren waardoor Zambia zich niet plaatste voor het hoofdtoernooi. Zambia heeft zich nog nooit gekwalificeerd voor een hoofdtoernooi van het WK.

Wereldkampioenschap overzicht
Jaar	Ronde	Wed.	W	G	V	DV	DT
1930–1966	Geen deelname
1970	Niet gekwalificeerd
Vlag van Bondsrepubliek Duitsland 1974	Niet gekwalificeerd
1978	Niet gekwalificeerd
1982	Niet gekwalificeerd
1986	Niet gekwalificeerd
1990	Niet gekwalificeerd
Vlag van Verenigde Staten 1994	Niet gekwalificeerd
1998	Niet gekwalificeerd
2002	Niet gekwalificeerd
2006	Niet gekwalificeerd
2010	Niet gekwalificeerd
2014	Niet gekwalificeerd
2018	Niet gekwalificeerd
2022	Niet gekwalificeerd

Op 17 november 1968 doet Zambia voor de eerste mee aan een kwalificatietoernooi voor de Afrika Cup. In de eerste ronde zou het over twee wedstrijden Mauritius verslaan, maar in de volgende ronde bleek Kameroen te sterk. In 1974 wist het land zich echter wel te plaatsen. Het toernooi was gelijk succesvol want Zambia bereikte te finale. De finale eindigde in een gelijkspel (2–2) waardoor een replay nodig was. Die werd gewonnen door Zaïre (2–0) waardoor Zambia tweede werd. Die finaleplek was er in 1994 en 2012 weer. In 1994 werd Zambia ook tweede. In de finale speelde het tegen Nigeria en verloor deze wedstrijd met 1–2. De goal van Zambia werd gemaakt door Elijah Litana. In 2012 werd Zambia kampioen. In de finale waren er tegen Ivoorkust strafschoppen nodig omdat de eindstand na reguliere speeltijd en verlenging 0–0 was. De strafschoppenserie werd gewonnen met 8–7.

Afrikaans kampioenschap[bewerken | brontekst bewerken] Afrikaans kampioenschap overzicht Jaar Ronde Wed. W G V DV DT Kwal 1957–1968 Geen deelname 1970 Niet gekwalificeerd 1972 Niet gekwalificeerd 1974 Tweede 6 3 1 2 9 9 (Kwal.) 1976 Niet gekwalificeerd 1978 Groepsfase 3 1 1 1 3 2 (Kwal.) 1980 Niet gekwalificeerd 1982 Derde 5 3 0 2 7 3 (Kwal.) 1984 Niet gekwalificeerd 1986 Groepsfase 3 0 1 2 2 4 (Kwal.) 1988 Teruggetrokken 1990 Derde 5 3 1 1 3 2 (Kwal.) 1992 Kwartfinale 3 1 0 2 1 2 (Kwal.) 1994 Tweede 5 3 1 1 7 2 (Kwal.) 1996 Derde 6 4 1 1 15 6 (Kwal.) 1998 Groepsfase 3 1 1 1 4 6 (Kwal.) 2000 Groepsfase 3 0 2 1 3 5 (Kwal.) 2002 Groepsfase 3 0 1 2 1 3 (Kwal.) 2004 Niet gekwalificeerd 2006 Groepsfase 3 1 0 2 3 6 (Kwal.) 2008 Groepsfase 3 1 1 1 5 6 (Kwal.) 2010 Kwartfinale 4 1 2 1 5 5 (Kwal.) 2012 Kampioen 6 4 2 0 9 3 (Kwal.) 2013 Groepsfase 3 0 3 0 2 2 (Kwal.) 2015 Groepsfase 3 0 2 1 2 3 (Kwal.) 2017 Niet gekwalificeerd 2019 Niet gekwalificeerd 2021 Niet gekwalificeerd 2023 kwalificatie 2025 Toernooi moet nog beginnen

African Championship of Nations[bewerken | brontekst bewerken] African Championship of Nations overzicht Jaar Ronde Wed. W G V DV DT Kwal 2009 Derde 5 2 2 1 7 4 (Kwal.) 2011 Niet gekwalificeerd 2014 Niet gekwalificeerd 2016 Kwartfinale 4 2 2 0 2 0 (Kwal.) 2018 Kwartfinale 4 2 1 1 6 3 (Kwal.) 2020 Kwartfinale 4 1 2 1 4 4 (Kwal.) 2022 Niet gekwalificeerd

Zambia werd 2 keer kampioen van de CECAFA Cup. In 1984 werd er na strafschoppen gewonnen van Malawi. In 1991 werd er gewonnen van Kenia (2–0). Omdat Zambia geen CECAFA lid meer was werd de eerste plek die het in 2006 bereikte aan Soedan gegeven. Vanaf 1997 deed Zambia mee aan de COSAFA Cup en hier werd het vier keer eerste. In 1997 en 1998 bestond het toernooi uit een competitie waar landen allemaal tegen elkaar speelden. In 2006 won Zambia van Angola (2–0) door goals van Dube Phiri en Chaswe Nsofwa. In 2013 was de uitslag in de finale weer 2–0, nu was Zimbabwe de tegenstander in de finale.

CECAFA Cup[bewerken | brontekst bewerken] CECAFA Cup overzicht Jaar Ronde Wed. W G V DV DT 1973[n 1] Groepsfase 3 1 1 1 8 4 1974 Groepsfase 2 1 0 1 3 3 1975 Groepsfase 2 0 0 2 1 3 1976 Tweede 5 4 0 1 12 7 1977 Tweede 4 2 1 1 8 5 1978 Tweede 6 4 0 2 22 6 1979 Groepsfase 5 1 1 3 6 9 1980[n 2] Vierde 3 2 1 0 6 2 1981 Derde 5 2 1 2 6 6 1982 Geen deelname 1983 1984 Kampioen 5 3 2 0 7 2 1985 Groepsfase 2 0 1 1 2 5 1987 Groepsfase 2 0 1 1 2 6 1988 Tweede 5 2 2 1 6 4 1989 Vierde 5 2 1 2 3 4 1990 Geen deelname 1991 Kampioen 5 4 1 0 9 4 1992 Derde 6 4 2 0 11 3 1994–2005 Geen CECAFA-lid[n 3] 2006 Tweede[n 4] 5 3 1 1 8 3 2008 Groepsfase 4 1 2 1 4 3 2009 Kwartfinale 4 3 1 0 9 0 2010 Kwartfinale 4 2 1 1 8 2 2013 Derde 6 3 2 1 8 4

COSAFA Cup[bewerken | brontekst bewerken] COSAFA Cup overzicht Jaar Ronde Wed. W G V DV DT 1997 Kampioen 5 3 2 0 11 4 1998 Kampioen 5 3 2 0 5 2 1999 Halve finale 2 0 1 1 1 2 2000 Kwartfinale 2 1 1 0 3 0 2001 Halve finale 3 1 1 1 3 2 2002 Halve finale 2 1 0 1 3 1 2003 Halve finale 2 1 1 0 5 3 2004 Tweede 3 1 2 0 3 1 2005 Tweede 4 1 2 1 7 7 2006 Kampioen 4 4 0 0 9 1 2007 Tweede 2 1 1 0 3 0 2008 Derde 3 1 1 1 2 1 2009 Tweede 3 2 0 1 4 3 2013 Kampioen 3 2 1 0 5 1 2015 Zesde 3 1 1 1 3 1 2016 Zesde 3 1 1 1 3 3 2017 Tweede 3 2 0 1 7 6 2018 Tweede 3 1 1 1 3 4 2019 Kampioen 3 2 1 0 3 0 2021 Groepsfase 4 1 1 2 3 4 2022 Kampioen 3 2 1 0 6 4

1. ↑ CECAFA Cup 1973: Zambia speelde met het B-team
2. ↑ CECAFA Cup 1980: Zambia speelde met het B-team
3. ↑ Vanaf 1997: Zambia werd lid van de COSAFA en deed daarom alleen nog mee op uitnodiging.
4. ↑ CECAFA Cup 2006: Als eerste geëindigd, maar omdat zij geen CECAFA-lid zijn werd Soedan eerste.

FIFA-wereldranglijst

1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018
27	21	25	20	21	29	36	49	64	67	68	70	58	62	65	72	84	76	79	34	69	46	73	88	74	83

Bondscoaches

• Bijgewerkt tot en met WK-kwalificatieduel tegen
  
   Kameroen (1-1) op 12 november 2016

Naam	Van	Tot	Interlands	W	G	V
Poulsen, Roald Roald Poulsen	1 juli 1994	30 juni 1996	?
Phiri, Patrick Patrick Phiri	1 juli 2002	31 mei 2004	?
Bwalya, Kalusha Kalusha Bwalya	1 juli 2004	30 juni 2006	12	6	1	5
Phiri, Patrick Patrick Phiri	1 juli 2006	30 april 2008	5	2	1	2
Renard, Hervé Hervé Renard	7 mei 2008	30 april 2010	17	5	4	8
Bonetti, Dario Dario Bonetti	21 juli 2010	11 oktober 2011	7	4	1	2
Renard, Hervé Hervé Renard	24 oktober 2011	6 oktober 2013	22	10	9	3
Beaumelle, Patrice Patrice Beaumelle	8 oktober 2013	31 juli 2014	11	3	3	5
Janza, Honour Honour Janza	6 augustus 2014	8 juni 2015	10	3	4	3
Lwandamina, George George Lwandamina	8 juni 2015	14 september 2016	9	3	4	2
Nyirenda, Wedson Wedson Nyirenda	14 september 2016	31 maart 2018	2	0	1	1
Vandenbroeck, Sven Sven Vandenbroeck	01 Juli 2018	heden	5	2	1	2

Bekende (ex-)spelers

Selecties

Selectie van Zambia tijdens het Afrika Cup 1992
№	Naam	Wed.	Dlpnt.	Club
Doel
	David Chaballa			Argentinos Juniors
	Richard Mwanza			Kabwe Warriors
	Stephen Zimba			Nchanga FC Rangers
Verdediging
	Whiteson Changwe			Kabwe Warriors
	Samuel Chomba			Kabwe Warriors
	Ashios Melu			Favoritner AC
	Eston Mulenga			Nkana FC
	John Soko			Power Dynamos
	Robert Watiyakeni			Power Dynamos
Middenveld
	Kalusha Bwalya			PSV Eindhoven
	Wisdom Chansa			Power Dynamos
	Harrison Chongo			Mufulira Wanderers
	Derby Makinka			Lusaka Dynamos
	Linos Makwaza			Power Dynamos
	Mwenya Matete			Konkola Blades
	Maybin Mugaiwa			Kabwe Warriors
Aanval
	Beston Chambeshi			Nkana FC
	Webster Chikabala			KSC Eendracht Aalst
	Gibby Mbaseta			Nkana FC
	Pearson Mwanza			Al Moqaouloun
	Timothy Mwitwa			Kabwe Warriors
Bondscoach: Samuel Ndlovu