De zwarte mensurale notatie is een vorm van muzieknotatie zoals deze vanaf de late middeleeuwen en de vroege Renaissance gebruikelijk was. De term mensuur (Latijn: mensura, meeteenheid) verwijst naar de precies uitgemeten onderverdeling van de regelmatige puls in groepen van 2 of 3 noten, wat in moderne notatie een maatsoort genoemd zou worden. Het mensurale systeem is een uitgebreid maar precies systeem dat vele regels kent, die door de eeuwen heen ook wijzigden.