ਅਸ਼ਕਾਬਾਦ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਅਸ਼ਗ਼ਾਬਾਤ ਜਾਂ ਅਸ਼ਗਾਬਾਦ (ਤੁਰਕਮੇਨ: Aşgabat, Persian: عشقآباد, ਰੂਸੀ: Ашхабáд, ਰੂਸੀ ਤੋਂ ਲਿਪਾਂਤਰਨ ਵੇਲੇ ਅਸ਼ਖ਼ਾਬਾਦ ਵੀ, 1919-1927 ਵਿਚਕਾਰ ਪੂਰਵਲਾ ਪੋਲਤੋਰਾਤਸਕ) ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਅਬਾਦੀ (2001 ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ) 695,300 ਹੈ ਅਤੇ 2009 ਦੇ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਦੇ ਮਤਾਬਿਕ 10 ਲੱਖ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਕਾਰਾ ਕੁਮ ਮਾਰੂਥਲ ਅਤੇ ਕੋਪਤ ਦਾਗ ਪਰਬਤ ਲੜੀ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਬਾਦੀ ਤੁਰਕਮੇਨ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ, ਆਰਮੀਨੀਆਈ ਅਤੇ ਅਜ਼ੇਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਇਰਾਨ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਮਸ਼ਾਦ ਤੋਂ 250 ਕਿ.ਮੀ. ਦੀ ਵਿੱਥ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਨਾਂ 'ਇਸ਼ਕ' ਅਤੇ 'ਆਬਾਦ' ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ।[1]
ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1881 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ 1924 ਵਿੱਚ ਇਹ ਤੁਰਕਮੇਨ ਸੋਵੀਅਤ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹਿੱਸਾ 1948 ਦੇ ਅਸ਼ਗਾਬਾਦ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਤਹਿਸ-ਨਹਿਸ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਪਿੱਛੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੀਆਜ਼ੋਵ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਆਪਕ ਪੁਨਰਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ।[2] ਕਾਰਾਕੁਮ ਨਹਿਰ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਅਮੂ ਦਰਿਆ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3]