ਚਾਮੁੰਡਾ
ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ / From Wikipedia, the free encyclopedia
ਚਾਮੁੰਡਾ (Sanskrit: चामुण्डा, IAST: Cāmuṇḍā) ਨੂੰ ਚਾਮੁੰਡੀ, ਚਾਮੁੰਡੇਸ਼ਵਰੀ, ਚਾਰਚਿਕਾ ਅਤੇ ਰਕਤ ਕਾਲੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਚੰਡੀ, ਹਿੰਦੂ ਦੇਵ ਮਾਤਾ, ਦਾ ਖੌਫ਼ਨਾਕ ਰੂਪ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਤ ਮਾਤ੍ਰਿਕਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[2]
Chamunda | |
---|---|
Goddess of war and "epidemics of pestilent diseases, famines, and other disasters".[1] | |
ਦੇਵਨਾਗਰੀ | चामुण्डा |
ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ | Cāmuṇḍā |
ਮਾਨਤਾ | Chandi, Matrika |
ਨਿਵਾਸ | Cremation grounds or fig trees |
ਹਥਿਆਰ | Trident and sword |
ਵਾਹਨ | Corpse (Preta) |
Consort | Shiva as Bheeshan Bhairav |
ਉਹ ਮੁੱਖ ਯੋਗੀਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚੌਂਹਟ ਜਾਂ ਚੁਰਾਸੀ ਤੰਤਰੀ ਦੇਵੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਯੋਧਾ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਹਾਜ਼ਰੀਦਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[3] ਨਾਂ ਚੰਡਾ ਅਤੇ ਮੁੰਡਾ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ, ਦੋ ਰਾਖਸ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚਾਮੁੰਡਾ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ। ਚੰਡਾ ਅਤੇ ਮੁੰਡਾ ਨੂੰ ਜਾਨੋਂ ਮਾਰਨ ਲਈ ਚੰਡੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਕਾਲੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਕਾਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚਾਮੂੰਡਾ ਆਪਣੇ ਚੰਡੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸਪਸ਼ਟ ਪਹਿਲੂ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਭੁੱਖੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਜਾਂ ਅੰਜੀਰ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਭੇਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਸਮ ਪਸ਼ੂ ਬਲੀਦਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਮਨੁੱਖੀ ਬਲੀਦਾਨ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਪਸ਼ੂ ਬਲੀਦਾਨਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੈਵਵਾਦ ਅਤੇ ਵੈਸ਼ਨਵ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।