ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਰਿਆ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ (ਅਸਮੀਆ - ব্ৰহ্মপুত্ৰ, ਬਾਂਗਲਾ - ব্রহ্মপুত্র) ਇੱਕ ਦਰਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੱਬਤ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਲੋਂ ਹੋਕੇ ਵਗਦੀ ਹੈ। ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਾ ਉਦਗਮ ਤਿੱਬਤ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਚੇਮਾਯੁੰਗ ਦੁੰਗ ਨਾਮਕ ਹਿਮਵਾਹ ਵਲੋਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਲੰਮਾਈ ਲੱਗਭੱਗ 2700 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਸਾਂਪੋ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਵਿੱਚ ਡਿਹਂ ਅਤੇ ਅਸਮ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਇਹ ਨਦੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵਿੱਚ ਜਮੁਨਾ ਦੇ ਨਾਮ ਵਲੋਂ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਵਗਦੀ ਹੋਈ ਗੰਗਾ ਦੀ ਮੂਲ ਸ਼ਾਖਾ ਪਦਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸੁਬਨਸ਼ਰੀ, ਟੀਸਟਾ, ਤੋਰਸਾ, ਲੋਹਿਤ, ਬਰਾਕ ਆਦਿ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦੀਆਂ ਉਪਨਦੀਆਂ ਹਨ। ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦੇ ਕੰਡੇ ਸਥਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁਖ ਹਨ ਡਿਬਰੂਗੜ, ਤੇਜਪੁਰ ਅਤੇ ਗੁਵਾਹਾਟੀ। ਅਕਸਰ ਭਾਰਤੀ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਇਸਤ੍ਰੀ ਲਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉੱਤੇ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧ ਹੈ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਮਤਲੱਬ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦਾ ਪੁੱਤ੍ਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।