В
litera cyrylicy / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
В, Вв (we) – trzecia litera podstawowej cyrylicy. Zwykle oznacza spółgłoskę [v]. Jej kształt pochodzi od greckiej litery Β, która w czasie, gdy tworzyła się cyrylica, posiadała już tę właśnie wartość fonetyczną – stąd rozbieżność w wymowie między alfabetem łacińskim a greckim i cyrylickim.
Ten artykuł dotyczy litery alfabetu cyrylickiego. Zobacz też: B – litera alfabetu łacińskiego i Β – litera alfabetu greckiego. |
Informacje podstawowe | |||
Majuskuła |
В | ||
---|---|---|---|
Minuskuła |
в | ||
Podstawowe pismo | |||
Pochodzenie | |||
Oparty na grafemie | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
W niektórych językach wymawiana jest ona odmiennie:
- w języku rosyjskim występuje tendencja do ubezdźwięcznienia do [f];
- w językach kaukaskich w wyrazach rodzimych oznacza [w];
- w alfabecie ukraińskim, w ogólnonarodowej normie literackiej, nigdy nie oznacza głoski [v], lecz:
Sytuacja w potocznym języku ukraińskim jest jeszcze bardziej skomplikowana:
- w pozycji przed І zamiast [β] może być wymawiane [v], co daje trzecie możliwe znaczenie;
- w dialektach zachodnich zamiast [w] może być wymawiane [v], jednak bez ubezdźwięczenienia do [f];
- wprawdzie w języku literackim [β] nigdy nie powinno być ubezdźwięczniane, jednak w praktyce w dialektach zachodnich przed lub po spółgłosce bezdźwięcznej może przechodzić w [f], co daje czwarte możliwe znaczenie.
W alfabecie białoruskim drugą funkcję ukraińskiego В spełnia litera ў.
W języku ukraińskim, w zależności od pozycji w wyrazie i zdaniu, występuje wymiana liter В (ale wyłącznie w znaczeniu [w]) i У. Wynika to z wymiany głosek [w] – [u], którą zgodnie z ukraińską zasadą ortograficzną należy oddać w pisowni. Taka sama wymiana występuje zresztą w języku białoruskim oraz podobna – w słoweńskim (w tym ostatnim jednak nie ma odzwierciedlenia na piśmie). Z kolei analogiczna dwoistość wymowy prasłowiańskiego v (jako [v] lub [w]) występuje również w języku słowackim.