1881
rok / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące 1881?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
POKAŻ WSZYSTKIE PYTANIA
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Pn | Wt | Śr | Cz | Pt | Sb | Nd | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
39 | 1 | 2 | |||||
40 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
41 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
42 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
43 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
44 | 31 |
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Rządzący państwami w 1881
Kalendarz na rok 1881
- 17 lutego – Ferdynand Weigel został prezydentem Krakowa.
- 18 lutego – nieznani sprawcy podpalili Starą Synagogę w Szczecinku.
- 12 lipca – powstała Kasa im. Józefa Mianowskiego – Fundacja Popierania Nauki.
- 18 sierpnia – Henryk Sienkiewicz poślubił Marię Szetkiewiczównę.
- 3 września – otwarto Teatr Nowy w Warszawie.
- 20 listopada – powstało Koło Geografów Uniwersytetu Jagiellońskiego – najstarsza w Polsce geograficzna organizacja studencka.
- 1 grudnia – powstała KWK „Centrum” w Bytomiu.
- 25 grudnia – Warszawa: podczas trwającej w kościele św. Krzyża mszy świątecznej wybuchła panika spowodowana fałszywym alarmem pożarowym, w wyniku której zostało zadeptanych 20 osób. Plotka o wywołaniu alarmu przez przyłapanego na kradzieży kieszonkowej Żyda doprowadziła do pogromu, w którym zginęły 2 osoby, 24 zostały ranne, a około 10 tys. Żydów poniosło znaczne straty finansowe.
- 4 stycznia – powstała japońska żandarmeria wojskowa Kempeitai.
- 16 stycznia – na zamku Markree w irlandzkim hrabstwie Sligo zmierzono najniższą temperaturę w historii wyspy (–19,1 °C).
- 17 stycznia – wojna o Pacyfik: wojska chilijskie zdobyły stolicę Peru, Limę.
- 28 stycznia – I wojna burska: zwycięstwo armii burskiej nad Brytyjczykami w bitwie na przełęczy Laing.
- 8 lutego – I wojna burska: zwycięstwo wojsk burskich nad brytyjskimi w bitwie pod Ingogo.
- 10 lutego – w Paryżu odbyła się premiera opery Opowieści Hoffmanna Jacques’a Offenbacha.
- 24 lutego – Rosja i Chiny zawarły w Sankt Petersburgu układ ustanawiający wspólną granicę w rejonie rzeki Ili.
- 27 lutego:
- I wojna burska: klęska Anglików w bitwie na wzgórzu Majuba.
- Wilhelm Hohenzollern (późniejszy cesarz niemiecki i król Prus Wilhelm II) poślubił księżniczkę Augustę Wiktorię.
- 4 marca – James Garfield został 20. prezydentem Stanów Zjednoczonych.
- 13 marca – car Rosji Aleksander II Romanow zginął w wyniku zamachu bombowego przeprowadzonego na Newskim Prospekcie w Petersburgu przez działacza Narodnej Woli Polaka Ignacego Hryniewieckiego, który również poniósł śmierć.
- 14 marca – powstało Królestwo Rumunii.
- 23 marca – podpisano traktat pokojowy kończący I wojnę burską.
- 26 marca:
- Rumunia została ogłoszona monarchią, pierwszym królem został Karol I.
- w wieku 20 lat w Madison w stanie Wisconsin padła samica bielika amerykańskiego o imieniu Old Abe, która była maskotką 8. Regimentu Piechoty Ochotniczej z Wisconsin w trakcie wojny secesyjnej i której wizerunek stanowi obecnie element godła elitarnej 101. Dywizji Powietrznodesantowej.
- 30 marca – w amerykańskim magazynie satyrycznym Puck pojawiły się pierwsze emotikony.
- 3 kwietnia – w trzęsieniu ziemi o sile 7,3 stopnia w skali Richtera na greckiej wyspie Chios i pobliskim wybrzeżu tureckim zginęło 7866 osób.
- 11 kwietnia – założono niemiecki klub piłkarski Schwarz-Weiß Essen.
- 15–16 kwietnia – w Jelizawietgradzie (dzisiejszym Kropywnyćkim) na Ukrainie doszło do pogromu Żydów.
- 18 kwietnia – otwarto Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.
- 22 kwietnia – Dimitrie Brătianu został premierem Rumunii.
- 26 kwietnia – założono Morawsko-Śląskie Sudeckie Towarzystwo Górskie.
- 8 maja – uruchomiono konną komunikację tramwajową w niemieckim Augsburgu.
- 12 maja – Tunezja stała się protektoratem Francji.
- 16 maja – w Groß-Lichterfelde (wówczas miasteczko na przedmieściach Berlina, dziś dzielnica Berlina) Werner von Siemens oddał do użytku pierwszą linię tramwaju elektrycznego.
- 17 maja – Prithvi Bir Bikram Shah Dev został królem Nepalu.
- 21 maja – założono Amerykański Czerwony Krzyż (ARC).
- 22 maja – została odkryta kometa długookresowa C/1881 K1.
- 25 maja – przyjęto hymn Wenezueli.
- 29 maja – Agostino Depretis został po raz trzeci premierem Włoch.
- 13 czerwca – na Morzu Wschodniosyberyjskim został zgnieciony przez lód statek USS „Jeannette” z wyprawą badawczą pod dowództwem George’a Washingtona De Longa. Podczas próby wydostania się na saniach i łodziach na brzeg syberyjski i następnie z wyczerpania na lądzie zginęła większość członków wyprawy, w tym dowódca.
- 29 czerwca:
- sudański kaznodzieja Muhammad Ahmad Ibn Abd Allah, przybrał samowolnie tytuł Mahdiego i wzniecił pierwsze w Afryce zakończone sukcesem powstanie przeciwko europejskim kolonizatorom.
- papież Leon XIII wydał encyklikę Diuturnum illud o pochodzeniu władzy cywilnej.
- 1 lipca – pierwsze międzynarodowe połączenie telefoniczne pomiędzy miejscowościami St. Stephen w Kanadzie a Calais w USA.
- 2 lipca – na waszyngtońskim dworcu kolejowym adwokat Charles J. Guiteau śmiertelnie postrzelił Jamesa Garfielda, dwudziestego prezydenta Stanów Zjednoczonych.
- 14 lipca – Dziki Zachód: szeryf Pat Garrett zastrzelił rewolwerowca Billy Kida.
- 4 sierpnia – temperatura w Sewilli osiągnęła +50,0 °C. Była to najwyższa odnotowana temperatura w historii Hiszpanii i Europy.
- 19 września – Chester Arthur został 21. prezydentem USA.
- 1 października – założono klub piłkarski Girondins Bordeaux.
- 2 października – w amerykańskim New Haven założono największą na świecie katolicką organizację świecką o charakterze charytatywnym, Zakon Rycerzy Kolumba.
- 10 października – ukazała się ostatnia książka Karola Darwina: O tworzeniu się gleby w następstwie działania dżdżownic oraz obserwacje nad ich zachowaniem się.
- 26 października – w Tombstone (Arizona) miała miejsce strzelanina w O.K. Corral, w której brał udział jeden z najsłynniejszych rewolwerowców Wyatt Earp.
- 4 grudnia – ukazał się pierwszy numer Los Angeles Times.
- 8 grudnia – pożar w Ringtheater w Wiedniu; zginęło ok. 400 osób.
- 19 grudnia – w Brukseli odbyła się prapremiera opery Herodiada Jules’a Masseneta.
- Pierwszy na świecie zabieg resekcji żołądka z powodu owrzodzenia dokonany przez Ludwika Rydygiera.
- Odtajnienie Archiwum Watykańskiego przez Papieża Leona XIII.
- Największe miasta świata: Londyn (3452 tys. mieszkańców), Paryż (2269 tys.), Pekin (1649 tys.), Kanton (ok. 1500 tys.), Nowy Jork (1206 tys.), Wiedeń (1104 tys.) i Nankin (ok. 1000 tys.).
- 4 stycznia – Wilhelm Lehmbruck, niemiecki rzeźbiarz (zm. 1919)
- 5 stycznia – Pau Gargallo, kataloński rzeźbiarz (zm. 1934)
- 8 stycznia:
- Stanisław Bagiński, polski adwokat, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy (zm. 1941?)
- Maria Sagrario od św. Alojzego Gonzagi, hiszpańska karmelitanka, męczennica, błogosławiona (zm. 1936)
- Józef Stabrawa, polski duchowny katolicki, działacz społeczny i samorządowy (zm. 1942)
- 14 stycznia – Francis Gladheim Pease, amerykański astronom (zm. 1938)
- 15 stycznia:
- Tadeusz Stanisław Grabowski, polski historyk literatury, dyplomata (zm. 1975)
- Witold Łuniewski, polski psychiatra (zm. 1943)
- 16 stycznia – Sigurd Agrell, szwedzki poeta i interpretator palindromu z Pompei (zm. 1937)
- 17 stycznia – Antoni Łomnicki, polski matematyk (zm. 1941)
- 25 stycznia:
- Emil Ludwig, niemiecki pisarz (zm. 1948)
- Stanisław Pilat, polski chemik, wykładowca akademicki (zm. 1941)
- 26 stycznia – Walter Krueger, amerykański generał i dowódca wojskowy (zm. 1967)
- 29 stycznia:
- Alice Evans, amerykańska mikrobiolog (zm. 1975)
- Dawid Galván Bermúdez, meksykański duchowny katolicki, męczennik, święty (zm. 1915)
- 3 lutego – Harry Edwin Wood, południowoafrykański astronom (zm. 1946)
- 4 lutego – Fernand Léger, francuski malarz związany z kubizmem (zm. 1955)
- 6 lutego - Eline Eriksen, duńska modelka (zm. 1963)
- 21 lutego – Waldemar Bonsels, niemiecki pisarz (zm. 1952)
- 23 lutego – Tytus Brandsma, holenderski zakonnik, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1942)
- 25 lutego – Aleksiej Rykow, radziecki polityk, premier ZSRR (zm. 1938)
- 1 marca - Amelia Greenwald, amerykańska pielęgniarka (zm. 1966)
- 2 marca - Aline Réveillaud de Lens, francuska pisarka i malarka (zm. 1925)
- 13 marca – Stefan Torma, podpułkownik taborów Wojska Polskiego (zm. 1924)
- 16 marca – Jan Witkiewicz, polski architekt, konserwator zabytków (zm. 1958)
- 23 marca – Roger Martin du Gard, pisarz francuski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (zm. 1958)
- 25 marca – Béla Bartók, węgierski kompozytor i pianista (zm. 1945)
- 28 marca – Henri Grappin, francuski pisarz (zm. 1959)
- 1 kwietnia:
- Octavian Goga, rumuński poeta i dramaturg, dziennikarz, nacjonalistyczny polityk, premier Rumunii w l. 1937-1938 (zm. 1938)
- Stanisław Cyganiewicz, polski zapaśnik, promotor sportowy (zm. 1967)
- 16 kwietnia – Anzelm Polanco Fontecha, hiszpański augustianin, biskup, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1939)
- 18 kwietnia – Izydor De Loor, belgijski pasjonista, błogosławiony katolicki (zm. 1916)
- 27 kwietnia – Wlastimil Hofman, polski malarz (zm. 1970)
- 29 kwietnia – Eugen Franz, niemiecki rewizor, działacz polityczny i społeczny, poseł na Sejm RP (zm. 1937)
- 4 maja – Aleksander Kiereński (ros. Александр Фёдорович Керенский), rosyjski polityk (zm. 1970)
- 5 maja – Hakaru Hashimoto, japoński chirurg (zm. 1934)
- 20 maja – Władysław Sikorski, generał i polityk, premier rządu w latach 1922–1923 oraz 1939–1943, Wódz Naczelny Wojska Polskiego w latach 1939–1943 (zm. 1943)
- 9 czerwca – Iwan Łuckiewicz (biał. Іва́н Луцке́віч), białoruski działacz narodowy (zm. 1919)
- 21 czerwca – Wojciech Świętosławski, polski chemik, biofizyk i polityk (zm. 1968)
- 4 lipca – Tadeusz Ostrowski, polski lekarz, chirurg, taternik (zm. 1941)
- 5 lipca – August Hlond, prymas Polski (zm. 1948)
- 7 lipca – Marthe Jordán, francuska alpinistka i taterniczka (zm. 1959)
- 13 lipca – Karol Englisch, polski prawnik, wybitny taternik (zm. 1945)
- 22 lipca – Bolesław Wieniawa-Długoszowski, polski generał i dyplomata, adiutant Józefa Piłsudskiego (zm. 1942)
- 3 sierpnia – Elias Corneliussen, norweski admirał (zm. 1951)
- 6 sierpnia – Alexander Fleming, szkocki bakteriolog i lekarz, wynalazca penicyliny (zm. 1955)
- 8 sierpnia – Bonawentura Lenart, polski grafik, liternik, konserwator, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (zm. 1973)
- 9 sierpnia - Adele Bloch-Bauer, australijska działaczka społeczna, filantropka (zm. 1925)
- 11 sierpnia – Eugeniusz Nawroczyński, polski prawnik, nauczyciel, działacz endecki i oświatowy (zm. 1942)
- 15 sierpnia – Thomas Wedge, brytyjski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1964)
- 19 sierpnia – George Enescu, rumuński kompozytor, skrzypek, dyrygent, pianista i pedagog (zm. 1955)
- 21 sierpnia – Maria Antonina Kratochwil, polska zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1942)
- 22 sierpnia - Agnes Pelton, amerykańska malarka abstrakcyjna (zm. 1961)
- 23 sierpnia – Franciszek Adolf Acher, polski agronom, ogrodnik, działacz społeczny pochodzenia niemieckiego (zm. 1958)
- 29 sierpnia – Pat Harrison, amerykański polityk, senator ze stanu Missisipi (zm. 1941)
- 1 września – Bob Craig, australijski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1935)
- 9 września – Aniela Salawa, błogosławiona (zm. 1922)
- 10 września – Willy Gilbert, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1956)
- 12 września:
- Curt Andstén, fiński żeglarz, olimpijczyk (zm. 1926)
- Lucjan Ballenstedt, polski inżynier, specjalista w zakresie mechaniki budowli, projektant mostów (zm. 1958)
- 15 września – Ettore Bugatti, włoski projektant i konstruktor samochodów (zm. 1947)
- 16 września - Antoni Mińkiewicz, polski inżynier górnik, działacz społeczny, polityk (zm. 1920)
- 18 września – Piotr Ruiz de los Paños y Ángel, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
- 29 września – Ludwig von Mises, austriacki ekonomista (zm. 1973)
- 1 października – William Edward Boeing, amerykański przemysłowiec, konstruktor lotniczy i pilot (zm. 1956)
- 5 października – Franciszek Pianzola, włoski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1943)
- 12 października – John Joseph Wardell Power, australijski lekarz i malarz modernistyczny (zm. 1943)
- 15 października – Wincenty Sales Genovés, hiszpański jezuita, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
- 17 października – Maria Dulęba, polska aktorka (zm. 1959)
- 25 października – Pablo Picasso, jeden z najwybitniejszych artystów XX wieku (zm. 1973)
- 28 października – Karol Niemira, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy piński (zm. 1965)
- 16 listopada – Domenico Alaleona, włoski kompozytor (zm. 1928)
- 21 listopada – Franciszek Calvo Burillo, hiszpański dominikanin, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
- 25 listopada – Angelo Giuseppe Roncalli, papież Jan XXIII (zm. 1963)
- 26 listopada – Tadeusz Tomaszewski, polski prawnik, polityk, premier RP na uchodźstwie (zm. 1950)
- 27 listopada – Maria Czerkawska, polska poetka i nowelistka (zm. 1973)
- 28 listopada – Stefan Zweig, austriacki poeta, prozaik, dramaturg i tłumacz (zm. 1942)
- 7 grudnia:
- Marian Falski, polski pedagog i działacz oświatowy, autor Elementarza (zm. 1974)
- Maria Pia Mastena, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1951)
- 12 grudnia – Harry Warner, amerykański przedsiębiorca, współzałożyciel wytwórni filmowej Warner Bros. (zm. 1958)
- 14 grudnia:
- Jacob Björnström, fiński żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1935)
- Katherine MacDonald, amerykańska aktorka, producentka filmowa (zm. 1956)
- 17 grudnia:
- Franciszka Aldea Araujo, hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
- Mieczysław Orłowicz, polski doktor prawa, z zamiłowania krajoznawca i popularyzator turystyki (zm. 1959)
- 23 grudnia:
- Juan Ramón Jiménez, hiszpański poeta, laureat Nagrody Nobla (zm. 1958)
- Gunnar Tallberg, fiński żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1931)
- 26 grudnia – Aniela Zagórska, polska tłumaczka dzieł Josepha Conrada (zm. 1943)
- 27 grudnia – Maria Teresa Fasce, włoska augustianka, błogosławiona katolicka (zm. 1947)
- data dzienna nieznana:
- Jolán Adriányi-Borcsányi, węgierska taterniczka (zm. 1930)
- Imre Barcza, węgierski taternik (zm. 1938)
- Magdalena Du Fengju, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
- Richard Jackett, brytyjski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1960)
- James Jose, brytyjski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1963)
- Mieczysław Lerski, polski taternik, narciarz, inżynier (zm. 1945)
- Claude Whittindale, brytyjski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1907)
- Piotr Zhu Rixin, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
- 1 stycznia – Louis Auguste Blanqui, francuski działacz i przywódca rewolucyjny (ur. 1805)
- 19 stycznia – Herkules Dembowski, włoski astronom polskiego pochodzenia (ur. 1812)
- 25 stycznia – Teodor Tripplin, polski pisarz i podróżnik, prekursor fantastyki naukowej (ur. 1812)
- 3 lutego:
- John Gould, angielski ornitolog, badacz „zięb Darwina” (ur. 1804)
- Florentyna Włoszkowa, polska literatka, tłumaczka, nauczycielka (ur. 1844)
- 5 lutego – Thomas Carlyle, szkocki pisarz społeczny, historyk i filozof historii (ur. 1795)
- 6 lutego – Konstantin Thon (ros. Константин Андреевич Тон), rosyjski architekt, twórca stylu bizantyjsko-rosyjskiego (ur. 1794)
- 9 lutego – Fiodor Dostojewski (ros. Фёдор Михайлович Достоевский), rosyjski pisarz (ur. 1821)
- 25 lutego – August Treboniu Laurian, rumuński językoznawca, historyk, publicysta i polityk (ur. 1810)
- 13 marca – Aleksander II, car Rosji (ur. 1818)
- 26 marca – Florian Ceynowa, kaszubski działacz narodowy, lekarz, badacz folkloru i języka kaszubskiego (ur. 1817)
- 28 marca – Modest Musorgski (ros. Моде́ст Петро́вич Му́соргский), rosyjski kompozytor (ur. 1839)
- 29 marca – Karl Weyprecht, oficer marynarki wojennej Austro-Węgier, austriacki geofizyk, badacz polarny, odkrywca Ziemi Franciszka Józefa (ur. 1838)
- 13 kwietnia – Karol Scheibler, łódzki przemysłowiec (ur. 1820)
- 19 kwietnia – Benjamin Disraeli, polityk brytyjski, premier (ur. 1804)
- 28 kwietnia – Ján Botto, słowacki poeta romantyczny (ur. 1829)
- 30 kwietnia – Paulina von Mallinckrodt, niemiecka zakonnica, założycielka Sióstr Chrześcijańskiej Miłości, błogosławiona katolicka (ur. 1817)
- 14 maja – Maria Dominika Mazzarello, włoska zakonnica, współzałożycielka salezjanek, święta katolicka (ur. 1837)
- 18 maja – Alfred Barratt, brytyjski filozof i barrister (ur. 1844)
- 27 maja – Maciej Hirschler, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (ur. 1807)
- 1 lipca – Henri Étienne Sainte-Claire Deville, francuski inżynier chemik, autor przemysłowych metod otrzymywania glinu i magnezu (ur. 1818)
- 17 lipca – James Bridger, amerykański traper, handlarz futer, zwiadowca, jeden ze słynnych ludzi Dzikiego Zachodu (ur. 1804)
- 21 lipca – Ferdinand Keller, szwajcarski archeolog (ur. 1800)
- 11 sierpnia – Jane Digby, brytyjska arystokratka, kochanka króla Bawarii, Ludwika I, i króla Grecji, Ottona I (ur. 1807)
- 17 sierpnia – Maria Elżbieta Turgeon, kanadyjska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1840)
- 19 września – James Abram Garfield, 20. prezydent USA (ur. 1831)
- 10 października – Daniel Comboni, włoski biskup misjonarz, święty (ur. 1831)
- 21 października – Heinrich Eduard Heine, niemiecki matematyk, autor twierdzenia Heinego-Borela (ur. 1821)
- 30 października – George De Long, amerykański badacz Arktyki (ur. 1844)
- 2 listopada – Jan Nepomucen Bobrowicz, polski kompozytor i wirtuoz muzyki gitarowej (ur. 1805)
- 20 listopada - Adolf Dux, węgierski pisarz, tłumacz i publicysta pochodzenia żydowskiego (ur. 1822)
- 23 listopada – Nikołaj Pirogow (ros. Николай Иванович Пирогов), rosyjski lekarz, pionier nowoczesnej chirurgii (ur. 1810)
- 13 grudnia – August Šenoa, chorwacki pisarz, poeta, krytyk literacki, felietonista i tłumacz (ur. 1838)
- Tłusty czwartek: 24 lutego
- Ostatki: 1 marca
- Popielec: 2 marca
- Niedziela Palmowa: 10 kwietnia
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 14 kwietnia
- Wielki Czwartek: 14 kwietnia
- Wielki Piątek: 15 kwietnia
- Wielka Sobota: 16 kwietnia
- Wielkanoc: 17 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 18 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 26 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 5 czerwca
- Boże Ciało: 16 czerwca