1903
rok / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące 1903?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
POKAŻ WSZYSTKIE PYTANIA
Ten artykuł od 2021-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Pn | Wt | Śr | Cz | Pt | Sb | Nd | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
31 | 1 | 2 | |||||
32 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
33 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
34 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
35 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
36 | 31 |
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Pn | Wt | Śr | Cz | Pt | Sb | Nd | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
40 | 1 | 2 | 3 | 4 | |||
41 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
42 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
43 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
44 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Więcej informacji Pn, Wt ...
Zamknij
Rządzący państwami w 1903
Kalendarz na rok 1903
- 10 marca – otwarto linię tramwaju konnego w Kostrzynie nad Odrą.
- 12 kwietnia – w Poznaniu otwarto pierwszy park publiczny, nazwany najpierw Ogrodem Botanicznym, a potem parkiem Wilsona.
- 18 kwietnia – założono pierwszy gdański klub piłkarski FC Danzig.
- 30 kwietnia – otwarto południową część kolei obwodowej w Łodzi[1] wraz ze stacjami Chojny i Widzew (wówczas poza granicami Łodzi). Połączyła ona istniejącą od kilku miesięcy Kolej Warszawsko-Kaliską z Koleją Fabryczno-Łódzką.
- 12 maja – wielki pożar w Bieczu.
- 16 maja – ukazało się pierwsze wydanie krakowskiego dziennika „Nowiny”.
- 16 lipca – rozpoczęto budowę szlaku turystycznego Orla Perć w Tatrach.
- Sierpień – założono I. Lwowski Klub Piłki Nożnej „Sława” Lwów (późniejsza sekcja piłki nożnej klubu sportowego Czarni Lwów).
- 27 sierpnia – otwarcie linii kolejowej Lwów–Sambor (dł. 76,8 km), należącej do Austriackich Kolei Państwowych.
- 4 listopada – w Poznaniu została założona pruska Akademia Królewska.
- 8 listopada – po gruntownej restauracji i przebudowie dokonano rekonsekracji katedry płockiej.
- Rozpoczął działalność, z inicjatywy Wincentego Lutosławskiego, krakowski oddział organizacji wychowania narodowego „Eleusis” propagującej wstrzemięźliwość: od alkoholu, tytoniu, hazardu i swobody seksualnej.
- Kraków stał się drugą, obok Londynu, siedzibą Komitetu Zagranicznego Polskiej Partii Socjalistycznej. Tu przeniesiono część archiwum PPS oraz redakcję pisma „Przedświt”.
- Została założona przez Jadwigę Kowalczykównę i Jadwigę Jawurkównę żeńska szkoła przy ul. Wiejskiej 5 w Warszawie.
- Powstał klub sportowy Czarni Lwów (4 sekcje: piłki nożnej, lekkiej atletyki, hokeja i narciarstwa).
- 1 stycznia – Edward VII, król Wielkiej Brytanii, został proklamowany cesarzem Indii.
- 6 stycznia:
- zarejestrowano w Sądzie Powiatowym Country of Lockawanna Polski Kościół Reformowany.
- Albert Einstein ożenił się z Milevą Marić.
- 15-letni Pio z Pietrelciny rozpoczął nowicjat w zakonie kapucynów w Morcone.
- 9 stycznia – w Dakocie Południowej utworzono Park Narodowy Wind Cave.
- 19 stycznia – pierwsza transatlantycka transmisja radiowa pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią.
- 7 lutego – założono holenderski klub piłkarski VVV Venlo.
- 14 lutego – utworzono Departament Handlu Stanów Zjednoczonych.
- 15 lutego – zabawka miś pluszowy (teddy bear) został sprowadzony z Niemiec i przedstawiony w USA.
- 17 lutego – amerykański astronom Raymond Smith Dugan odkrył planetoidę Marion.
- 19 lutego – astronom Raymond Smith Dugan odkrył planetoidę Laodica.
- 23 lutego – Kuba wydzierżawiła Stanom Zjednoczonym, na czas nieokreślony, tereny pod bazę wojskową Guantanamo.
- 1 marca – został założony w Stambule, pierwszy w imperium osmańskim, klub sportowy Beşiktaş JK.
- 3 marca – admiralicja brytyjska obwieściła plan budowy bazy marynarki wojennej w Rosyth.
- 5 marca – Deutsche Bank i rząd turecki zawarły porozumienie w sprawie budowy Kolei Bagdadzkiej mającej połączyć Berlin z Basrą, w celu uniezależnienia się Niemiec od morskich dostaw surowców.
- 14 marca – porozumienie przyznające prawa do budowy Kanału Panamskiego Stanom Zjednoczonym zostało ratyfikowane w senacie USA. Kolumbijski senat później odrzucił to porozumienie.
- 22 marca – po amerykańskiej stronie z powodu suszy wysechł wodospad Niagara.
- 23 marca – bracia Wright złożyli wniosek o przyznanie patentu na ich sposób sterowania maszynami latającymi.
- 25 marca – założono argentyński klub piłkarski Racing Club de Avellaneda.
- 31 marca – Richard Pearse, wynalazca i konstruktor nowozelandzki, prawdopodobnie dokonał pierwszego lotu samolotem (przed oficjalnie przyjętym Flyer I braci Wright, niektórzy datują to wydarzenie na rok 1902).
- 7 kwietnia – założono norweski klub piłkarski Fredrikstad FK.
- 13 kwietnia – otwarto dla zwiedzających Berliński Ogród Botaniczny.
- 14 kwietnia – został założony szkocki klub piłkarski – Aberdeen F.C.
- 16 kwietnia – Newport w stanie Waszyngton otrzymało prawa miejskie.
- 17 kwietnia – w Hanowerze założono przedsiębiorstwo produkujące autobusy i ciężarówki Büssing AG.
- 18 kwietnia – założono niemiecki klub piłkarski 1. FC Saarbrücken.
- 19 kwietnia – w Kiszyniowie rozpoczął się dwudniowy pogrom Żydów, w którym zginęło 47–49 osób, a około 400 zostało rannych.
- 20 kwietnia – astronom Raymond Smith Dugan odkrył planetoidę (508) Princetonia.
- 26 kwietnia – powstał klub piłkarski Atlético Madryt.
- 28 kwietnia – w trzęsieniu ziemi w tureckim mieście Malazgirt zginęło 3,5 tys. osób.
- Maj – w Londynie powstała pierwsza budka telefoniczna.
- 13 maja – założono niemiecki klub piłkarski FC Carl Zeiss Jena.
- 18 maja – otwarto port Burgas nad Morzem Czarnym w Bułgarii.
- 19 maja – David Dunbar Buick założył Buick Motor Company.
- 20 maja – amerykański astronom Raymond Smith Dugan odkrył planetoidę (510) Mabella.
- 24 maja:
- założono niemiecki automobilklub ADAC.
- wystartował samochodowy wyścig Paryż-Madryt, przerwany tego samego dnia z powodu licznych wypadków, w których zginęło 8 osób.
- 2 czerwca – założono klub piłkarski Boldklubben 1903.
- 11 czerwca – w czasie przewrotu pałacowego w Serbii zamordowano króla Aleksandra Obrenowicia i jego żonę Dragę.
- 12 czerwca – namiestnik Kaukazu Grigorij Golicyn wydał rozporządzenie włączające nieruchomości Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego pod kontrolę carską.
- 15 czerwca – założono chilijski klub piłkarski CD Fernández Vial.
- 16 czerwca – w Detroit Henry Ford założył Ford Motor Company.
- 21 czerwca – powstał Związek Niemieckich Architektów (BDA).
- 25 czerwca – w wyborach do Reichstagu posłem z okręgu Katowice-Zabrze został Wojciech Korfanty, pierwszy polski poseł z Górnego Śląska.
- 27 czerwca – w Królestwie Węgier utworzono pierwszy rząd Károla Khuen-Héderváryego.
- 1-19 lipca – pierwszy wyścig kolarski Tour de France, którego zwycięzcą był Maurice Garin, kolarz francuski pochodzenia włoskiego.
- 4 lipca – kompania Commercial Pacific Cable Company ukończyła kładzenie kabla telegraficznego na dnie Pacyfiku, łączącego USA z Filipinami, Chinami i Japonią.
- 7 lipca – Wielka Brytania przejęła władzę kolonialną nad afrykańskim Imperium Fulanie (Fulanie).
- 20 lipca – miała miejsce bitwa o Ciudad Bolívar.
- 24 lipca – w Detroit Ford Motor Company sprzedała swój pierwszy samochód, Ford Model A, zaprojektowany i wykonany przez mechanika z Michigan, Henry’ego Forda.
- 29 lipca – do służby wszedł rosyjski krążownik „Aurora” – zmitologizowany przez bolszewicką, a potem radziecką propagandę jako symbol rewolucji październikowej.
- 30 lipca–23 sierpnia – na II zjeździe Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji przeprowadzonym w Brukseli i Londynie, doszło do podziału na frakcję bolszewików i frakcję mienszewików.
- 2 sierpnia:
- w Macedonii wybuchło powstanie ilindeńskie przeciw Turcji.
- na zwołanym po śmierci papieża Leona XIII konklawe występujący w imieniu cesarza Austrii Franciszka Józefa biskup Krakowa, kardynał Jan Puzyna, używając instrumentu prawnego zwanego „ekskluzywą”, zawetował oczekiwany wybór sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej, Mariana Rampolli; nowy papież, Pius X, zabronił stosowania ekskluzywy pod groźbą ekskomuniki.
- 4 sierpnia – papieżem został obrany kardynał Giuseppe Melchiorre Sarto, który przyjął imię Pius X.
- 10 sierpnia – pożar w metrze paryskim, zginęły 84 osoby.
- 14–18 sierpnia – I Mistrzostwa Świata w gimnastyce (Antwerpia).
- 23 sierpnia – VI Kongres Syjonistyczny w szwajcarskiej Bazylei ogłosił po raz pierwszy, że jego celem podstawowym jest chęć założenia państwa żydowskiego na terenie Palestyny.
- 25 sierpnia – w Australii został wydany akt prawny ustanawiający Sąd Najwyższy.
- 28 sierpnia – założono Harley-Davidson Motor Company.
- 28 sierpnia–7 września – w Petersburgu w gazecie Sztandar (ros. Знамя), po raz pierwszy został opublikowany w formie ciągu artykułów, dokument opisujący rzekome plany osiągnięcia przez Żydów globalnej dominacji. Protokoły mędrców Syjonu, jak zgodnie twierdzą historycy, zostały sfabrykowane przez rosyjską tajną policję Ochranę, w celu przeniesienia odpowiedzialności za ówczesne problemy polityczne i społeczne Rosji na społeczność żydowską.
- 8 września – armia turecka zmasakrowała ludność pochodzenia macedońskiego w Bitola.
- 24 września – Alfred Deakin został premierem Australii.
- 6 października – po raz pierwszy zebrał się Sąd Najwyższy Australii.
- 17 października – premiera brytyjskiego krótkometrażowego filmu niemego Alicja w Krainie Czarów w reżyserii Cecila M. Hepwortha i Percy’ego Stowa.
- 2 listopada – ukazał się pierwszy numer brytyjskiego dziennika „Daily Mirror”.
- 3 listopada:
- z inspiracji Stanów Zjednoczonych, Panama ogłosiła niezależność od Kolumbii.
- założono argentyński klub piłkarski Newell’s Old Boys Rosario.
- 6 listopada:
- Stany Zjednoczone uznały niezależność Panamy.
- w Hongkongu ukazało się pierwsze wydanie dziennika „The South China Morning Post”.
- 11 listopada – Brazylia i Boliwia zawarły Traktat z Petrópolis, kończący spór o prowincję Acre.
- 18 listopada – zostało podpisane porozumienie (Hay-Bunau-Varilla Treaty) pomiędzy USA i Panamą, dające Stanom Zjednoczonym wyłączne prawa do terenów, na których znajduje się Kanał Panamski.
- 23 listopada – tenor operowy Enrico Caruso zadebiutował w Metropolitan Opera w Nowym Jorku w operze Rigoletto.
- 1 grudnia – premiera pierwszego westernu Napad na ekspres.
- 10 grudnia – Pierre Curie (1/4) i Maria Skłodowska-Curie (1/4) wspólnie otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Uhonorowano także Henri Becquerela (1/2). Maria Skłodowska-Curie drugi raz otrzymała nagrodę Nobla, samodzielnie z dziedziny chemii w roku 1911.
- 14 grudnia – Wilbur Wright na samolocie Flyer I pokonał w 4 sekundy dystans 34 metrów. Oficjalnie za pierwszy w historii lot samolotem uznaje się próbę Orvilla Wrighta z 17 grudnia.
- 17 grudnia:
- Orville Wright wzbił się w powietrze na pierwszym samolocie (pierwszy lot samolotem w pełni udokumentowany).
- Bracia Lumière, francuscy chemicy, opatentowali proces otrzymywania fotografii barwnych na płytach szklanych w postaci diapozytywów (autochrom lub autochrome).
- 21 grudnia – we Francji po raz pierwszy wręczono literacką Nagrodę Goncourtów.
- 30 grudnia – pożar w teatrze (Iroquois Theater) w Chicago powoduje śmierć 600 osób.