Szpieg
osoba zajmująca się zdobywaniem informacji uznawanych za tajne lub poufne / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Szpieg – potoczne określenie osoby zajmującej się szpiegostwem.
|
Ten artykuł od 2016-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Ten artykuł dotyczy zawodu. Zobacz też: inne znaczenia tego hasła. |
Zadaniem szpiegów jest odkryć tajemnice innych - zwykle innych krajów, ale współcześnie także innych firm (szpiegostwo przemysłowe) - i to najlepiej tak, aby owi inni nie zorientowali się, że tajemnice zostały im wykradzione. Pracując nad tym szpiedzy sami starają się utrzymać w tajemnicy charakter swojej misji - podają się za inne osoby, komunikują z mocodawcą w ukryty sposób itd. Zwalczaniem szpiegostwa i rozpoznawaniem go zajmuje się kontrwywiad np. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Słowo szpieg używane jest obecnie jako określenie potoczne, ponieważ w drodze specjalizacji zajmujących się tym ludzi podzielić można na:
- funkcjonariuszy, żołnierzy organizacji wywiadowczej - są to etatowi oficerowie wywiadu cywilnego lub wywiadu wojskowego wykonujący tajne misje na terenie innych krajów
- A wśród tych wyszczególnić można ze względu na posiadany immunitet dyplomatyczny lub jego brak na:
- wykonujących zadania służbowe pod przykryciem dyplomaty
- wykonujących zadania służbowe bez immunitetu dyplomatycznego tzw. nielegalny, nielegał itp., np. mający przykrycie jako przedsiębiorca
- A wśród tych wyszczególnić można ze względu na posiadany immunitet dyplomatyczny lub jego brak na:
- tajnych współpracowników - są to zwykle obywatele państwa, którego tajemnice wykradają, zwerbowani przez obcy wywiad
Zarówno „nielegalny” funkcjonariusz/żołnierz jak i zwerbowany oraz przeszkolony tajny współpracownik, mogą otrzymać rolę szpiega uśpionego (śpiocha, matrioszki, nielegała itp.), który nie prowadzi aktywnej działalności, czekając w uśpieniu (latencji) nawet kilka-kilkanaście lat na polecenie służbowe lub rozkaz bojowy instytucji, która go zwerbowała lub w której pełni służbę[1] Jedne z pierwszych wzmianek w piśmiennictwie na temat szpiegów są zawarte w opracowaniu „Sztuki wojennej” Sun Zi. Znajdują się tam opisane sposoby planowania strategii i charakterystyki specjalizacji szpiegów.
Ze względu na tajemnicę otaczającą szpiegów ich działalność stała się kanwą dla całej gałęzi kultury popularnej - powieści i filmów szpiegowskich, np.: