Antoni Golejewski
ziemianin, polityk konserwatywny / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Antoni Leonard Golejewski herbu Kościesza (ur. 15 lutego 1819 w Dołpotowie w pow. kałuskim, zm. 28 października 1893 we Lwowie[1]) – ziemianin, poseł do austriackiej Rady Państwa i Sejmu Krajowego Galicji.
Pełne imię i nazwisko |
Antoni Leonard Golejewski herbu Kościesza | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | |||
Data i miejsce śmierci | |||
Poseł do Sejmu Krajowego I, II, III, IV, V, VI kadencji | |||
Okres | |||
Przynależność polityczna | |||
Następca | |||
Poseł do austriackiej Rady Państwa II kadencji | |||
Okres | |||
Przynależność polityczna |
Koło Polskie, mamelucy | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Poseł do austriackiej Rady Państwa V kadencji | |||
Okres | |||
Przynależność polityczna |
Koło Polskie podolacy | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
|
W latach 1832-1833 uczył się w gimnazjum jezuickim w Tarnopolu[2], a następnie studiował w Akademii Technicznej w Wiedniu (1835-1838)[3]. Ziemianin, właściciel dóbr Harasymów, Hawrylak w powiecie horodeńskim i Studzianka w powiecie kałuskim.
Był członkiem od 1844 Stanów Galicyjskich, podpisał 26 kwietnia 1848 protest przeciw zwołaniu Sejmu stanowego i został członkiem lwowskiej Rady Narodowej[4], Pracował w wyłonionym przez nią komitecie dla spraw likwidacji pańszczyzny, organizował protesty przeciw podziałowi Galicji. Był także członkiem wydziału gwardii narodowej tejże Rady.Działacz Ruskiego Soboru.[4] Od końca 1862 stał na czele organizacji "białych" na Pokuciu. Po wybuchu powstania styczniowego sprzeciwiał się dalszemu rozwojowi organizacji na prowincji i krytykował działania Komitetu Obywatelskiego Galicji Wschodniej. Po wejściu w jego skład z początkiem 1863 r. został naczelnikiem obwodu na ziemi kołomyjskiej[5][6]. Na znak protestu przeciwko wyprawie na Ruś w kwietniu 1863 wraz ze Franciszkiem Janem Smolką wystąpił z niego i próbował obalić wspomniany komitet. Został jednak wówczas aresztowany przez Austriaków. Po wypuszczeniu na wolność w sierpniu 1863 ponownie wszedł do Komitetu lwowskiego. Po rozwiązaniu go przez Rząd Narodowy został w listopadzie 1863 naczelnikiem okręgu tarnopolskiego, obejmującego galicyjskie Podole. Należał zarazem do opozycji w stosunku do polityki Rządu Narodowego. W marcu 1864 został ponownie aresztowany przez policję austriacką, ale wkrótce śledztwo przeciw niemu umorzono dla braku dowodów[4].
Był posłem do Sejmu Krajowego Galicji I kadencji (1861-1867), II kadencji (1867-1869), III kadencji (1870-1876), IV kadencji (1877-1882), V kadencji (1882-1889) i VI kadencji (1889-1893) w kurii I (wielkiej własności) z obwodu kołomyjskiego. Mandat poselski piastował ten mandat bez przerwy od 1861 aż do śmierci. W 1865 r. zadeklarował się jako zwolennik Goluchowskiego i partii "mameluków". Jego rolę w tym stronnictwie tak scharakteryzował Kazimierz Chłędowski: "Wielką podporą stronnictwa był Antoni Golejewski, człowiek niezbyt wykształcony, ale posiadający wiele zdrowego rozsądku i znajomości potrzeb krajowych, odważny, wypowiadający swe zdanie bez ogródek, bez oglądania się na kogokolwiek i mający wielki wpływ na tych posłów włościańskich z Rusi, którzy niezupełnie zaprzedali się świętojurskiej klice"[7]. Odgrywał dużą rolę w parlamencie galicyjskim. Od sierpnia 1868 roku członek zawiązanego w sejmie Klubu Polskiego, który miał za zadanie stać na straży Konstytucji grudniowej i idei obesłania Rady Państwa[8]. Od 1874 w Sejmie, był stałym przewodniczącym komisji petycyjnej, a od 1878 dodatkowo kwestorem sejmowym. Przemawiał w izbie często, zawsze zwięźle i ze złośliwym dowcipem. Członek kierownictwa Centralnego Komitetu Wyborczego (1883, 1885, 1889)[8]. W ostatnim okresie swej działalności publicznej należał do skrajnych konserwatystów – podolaków i bronił interesów wielkiej własności[9]. Protestował przeciwko wydatkom na cele inwestycyjne, rozbudowę przemysłu i na opiekę społeczną. Głośny był jego sprzeciw dotyczący budowy gmachu sejmowego i wydatków na urządzenie wystawy krajowej w 1877 we Lwowie[4].
Poseł do austriackiej Rady Państwa II kadencji (20 maja 1867 - 2 kwietnia 1870) delegowany przez Sejm jako przedstawiciel wielkiej własności. Zrezygnował z mandatu w gronie 30 posłów na znak protestu przeciwko uprzywilejowaniu Niemców i odrzuceniu przez parlament uchwały galicyjskiej[3]. Powtórnie został posłem do posłem do austriackiego parlamentu w V kadencji (7 grudnia 1875 - 17 czerwca 1878), wybrany w wyborach uzupełniających po śmierci Kajetana Agopsowicza w okręgu 18 wielkiej własności ziemskiej (Kołomyja, Horodenka, Śniatyn, Kosów, Nadwórna), z mandatu zrezygnował w 1878. Należał do frakcji posłów konserwatystów w Kole Polskim.
W latach 1868–1880 zasiadał także w Radzie Powiatowej w Horodence, od 1874 był też członkiem Wydziału Powiatowego. W latach 1881-1893 członek zarządu Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego we Lwowie[4].