Bazyli II Bułgarobójca

Βασίλειος B' Βουλγαροκτόνος

Basileus tōn Romaiōn Cesarz Rzymian
Bazyli II, Menologium Bazylego II z X w.
Cesarz bizantyński
Okres	od 976 do 15 grudnia 1025
Poprzednik	Jan I Tzimiskes
Następca	Konstantyn VIII
Dane biograficzne
Dynastia	macedońska
Data urodzenia	958
Data śmierci	15 grudnia 1025
Moneta
Multimedia w Wikimedia Commons

Bazyli II Bułgarobójca, Bazyli II Porfirogeneta (Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος, Βασίλειος Β΄ ὁ Πορφυρογέννητος trb. Basilejos B΄ Bulgaroktonos, Basilejos B΄ o Porphyrogennetos trl. Basíleios B΄ Boulgaroktónos, Basíleios B΄ o̔ Porfurogénnētos; ur. 958 r., zm. 15 grudnia 1025 r.) – cesarz bizantyński w latach 976–1025 (tytularny od 963) z dynastii macedońskiej.

Cesarstwo Bizantyńskie w roku 1025.

Życiorys

Był synem Romana II i cesarzowej Teofano. Bazyli II przywrócił cesarstwu świetność nieznaną od czasów Justyniana Wielkiego. Koronowany na cesarza w wieku 5 lat. Ostrogorski pisze: „Chociaż panowanie Bazylego II oficjalnie rozpoczyna się w r. 976, to w rzeczywistości jego osobiste rządy datują się dopiero od r. 985, tj. po upadku wielkiego eunucha”^[1]. Dokonał zmian w feudalnej strukturze państwa, konfiskując dobra wielkich możnowładców, które później rozdał zaufanym, choć mniej zamożnym ludziom. Prowadził długoletnią wojnę z Bułgarią (szereg kampanii w latach 990–1014 r.), zakończoną w 1014 r. rozbiciem armii cara Samuela pod Klidion. Od tej bitwy, która zahamowała rozwój potęgi Bułgarów, wywodzi się jego przydomek – Bazyli rozkazał oślepić tysiące bułgarskich jeńców, zostawiając co setnego z jednym zdrowym okiem, aby mógł zaprowadzić swój oddział do domu. Car Samuel zmarł doznając szoku wywołanego widokiem powracających wojsk. W 1018 r. wcielił zachodnią Bułgarię do cesarstwa po zwycięskiej bitwie pod Durazzo.

Dzięki temu zwycięstwu możliwe było ponowne wcielenie Serbii do państwa bizantyńskiego. Kolejne zdobycze terytorialne osiągnął pokonując na zachodzie Normanów i książąt południowych Włoch. Za jego czasów Cesarstwo osiągnęło swoje apogeum, a także największe w średnim okresie terytorium rozciągające się od Armenii po Serbię. Zmarł w trakcie przygotowań do planowanej wyprawy na Sycylię.

Siostra Bazylego, Anna, wyszła za mąż za wielkiego księcia kijowskiego – Włodzimierza I Wielkiego. Po śmierci Bazylego kolejnym cesarzem został jego młodszy brat – Konstantyn VIII.

Epitafium

Epitafium Bazylego II zostało umieszczone w kościele św. Jana Ewangelisty i Teologa na Hebdomonie, przedmieściu po zachodniej stronie Konstantynopola. Jego treść brzmi:

Inni, poprzedni cesarze,

wcześniej zaprojektowali dla siebie inne miejsca pochówku.

Lecz ja, Bazyli, urodzony w purpurowej komnacie,

umieszczam mój grób na Hebdomonie [Pałacu]

i odbieram odpoczynek szabatu po niekończących się trudach,

zaspokojonych w wojnach, które udało mi się przetrwać.

Bowiem nikt nie widział, aby moja włócznia zaznała odpoczynku,

odkąd Cesarz Niebios wezwał mnie

do sprawowania rządów w tym wielkim ziemskim cesarstwie

ale pozostałem czujny przez całą długość mego życia

stojąc na straży dzieci Nowego Rzymu

maszerując dzielnie na Zachód

i tak daleko jak sięgają granice na Wschodzie.

Persowie i Scytowie są świadkami tego

a wraz z nimi Abchazowie, Ismaelici, Arabowie, Iberowie.

A teraz, dobry człowieku, spoglądając na ten grób

nagródź go modlitwami w zamian za moje kampanie.^[2][3]