Car-kołokoł
największy dzwon na świecie / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Car-kołokoł?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Car-kołokoł, Car-dzwon (ros. Царь-колокол) – największy na świecie[1] dzwon, eksponowany na placu w obrębie moskiewskiego Kremla, w pobliżu miejsca, gdzie 25 listopada 1735 odlał go (z brązu) mistrz ludwisarski Michał Motorin[2]. Waży 202 tony, ma średnicę 6,6 m i wysokość (z uchami) 6,14 m. Nigdy nie zadzwonił.
Ukaz o odlaniu dzwonu Imperatorowa Wszechrusi Anna Iwanowna Romanowa wydała w połowie 1730; potem wykonywano rysunki i modele[2]. Właściwe prace przygotowawcze (oraz jedna nieudana próba odlania) trwały około dwóch lat[2] (główną rolę w projektowaniu odegrał ojciec Michała, Iwan Motorin, zmarły trzy miesiące przed odlaniem)[1], a samo odlewanie 36 minut[2]. Późniejsze prace nad napisami i zdobieniami dzwonu ciągnęły się przez półtora roku[2]. Kilku rzemieślników z Petersburga, pod kierownictwem wykształconego we Włoszech Fiodora Miedwiediewa, wykonało wówczas portrety cara Aleksego (fundatora poprzednich wielkich dzwonów Kremla) i władczyni Anny Iwanowny Romanowej (fundatorki opisywanego dzwonu) oraz pięć ikon, napisy i barokowe ornamenty[1]. W maju 1737 w czasie pożaru Kremla dzwon pękł w dole odlewniczym (w którym cały czas się znajdował) wskutek zalania wodą rozgrzanego metalu przez gaszących pożar[1]. Uszkodzony dzwon, wraz z odpękniętym fragmentem (ważącym 11,5 tony), wydobyto dopiero w 1836 i ustawiono na Kremlu na kamiennym postumencie. Operację wydobycia i transportu opracował i przeprowadził francuski architekt Auguste de Montferrand[1]. Od tego czasu dzwon jest jedną z atrakcji Kremla w Moskwie. Po nieudanym zamachu na Imperatora Wszechrusi Aleksandra III zaprojektowano, jako akt dziękczynny Bogu, budowę monumentalnej murowanej dzwonnicy dla Car-kołokoła, który miano także pozłocić. Projekt nie został zrealizowany[3].