Czerwone Żlebki
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Czerwone Żlebki – kilka żlebów na zachodnich stokach Ciemniaka z grupy Czerwonych Wierchów w Tatrach Zachodnich. Mają one swój początek w Rzędach, następnie tuż poniżej szlaku turystycznego łączą się w jeden duży Czerwony Żleb, opadający do Doliny Tomanowej w okolicach Wyżniej Polany Tomanowej. Najbardziej lewy z tych żlebków opada spod Małej Przełączki, oddzielając Rzędy od Stołów[1].
Są to trzy małe, oddzielone niewysokimi skalnymi grzędami żleby i kilka mniejszych ich ramion. Ich charakterystyczny czerwony kolor pochodzi od dużej zawartości rud żelaza. W przeszłości złoża te były eksploatowane i zwożone do huty na polanie Stare Kościeliska[2]. Rudy te pochodzą z wapieni z górnego triasu (kajpru) budujących tę okolicę. Powstawały częściowo w morzu, częściowo na lądzie. W wyniku erozji uległy one wypłukaniu, a zawarte w nich ilaste i żelaziste zanieczyszczenia osiadły na dnie, tworząc osad zwany przez geologów „terra rosa” i czerwone łupki. Czerwone Żlebki wypełnione są tymi łupkami, a także silnie erodującymi piaskowcami ze zlepieńcami, tworzącymi osypliwe piargi[3].
Rejon Czerwonych Żlebków to miejsce bardzo interesujące dla geologów, przeprowadzono tutaj wiele badań geologicznych. Znaleziono m.in. skamieliny roślin z okresu triasu i odciski dinozaura[4]. Ciekawa jest również flora, szczególnie roślin wapieniolubnych. M.in. stwierdzono tutaj występowanie przewiercienia długolistnego – w Polsce rzadkiego gatunku, szczególnie w Karpatach[5].