Dereń
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Dereń (Cornus L.) – rodzaj krzewów z rodziny dereniowatych (Cornaceae). Obejmuje 50 gatunków[3]. Rośliny te występują głównie w strefie umiarkowanej półkuli północnej z nielicznymi przedstawicielami sięgającymi obszaru okołobiegunowego oraz strefy tropikalnej. Do polskiej flory należą cztery gatunki, w tym jeden wymarły (dereń szwedzki C. suecica), dwa introdukowane (biały C. alba i rozłogowy C. sericea) oraz jeden rodzimy dziko rosnący – dereń świdwa C. sanguinea. Derenie rosną w różnych formacjach i siedliskach – na torfowiskach, w lasach i zaroślach, na terenach suchych, na nizinach i w górach[5].
Ten artykuł dotyczy botaniki. Zobacz też: jezioro Dereń. |
Dereń jadalny | |||||
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | |||||
Klasa | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj |
dereń | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Cornus L. Sp. Pl. 117. 1753[3] | |||||
Typ nomenklatoryczny | |||||
| |||||
| |||||
| |||||
|
Liczne gatunki z tego rodzaju uprawiane są jako rośliny ozdobne. Ze względu na efektowne kwiatostany (przy czym kwiaty są w nich drobne, a okazałe są podsadki) uprawia się zwłaszcza derenia kousa C. kousa i kwiecistego C. florida[6], ale też niskiego derenia kanadyjskiego C. canadensis[7]. Z powodu wczesnowiosennego kwitnienia uprawiane są dereń jadalny C. mas i lekarski C. officinalis. Walorem niektórych gatunków (np. derenia białego C. alba) są efektownie wybarwione, bezlistne pędy w okresie zimowym. Niektóre gatunki zdobione są przez owoce, np. dereń pomarszczony C. rugosa i Cornus racemosa. Oryginalny, pagodowy pokrój jest głównym walorem derenia pagodowego C. controversa i skrętolistnego C. alternifolia. W przypadku różnych gatunków wyhodowano także oryginalne odmiany o liściach pstrych. Jadalnych owoców wykorzystywanych do wyrobu przetworów dostarczają wielkoowocowe gatunki, takie jak dereń jadalny C. mas i lekarski C. officinalis[6][5].
Dereń świdwa dostarcza bardzo twardego drewna wykorzystywanego m.in. do wyrobu szpul i patyków do szaszłyków. Drewno derenia Nuttalla C. nuttallii służy do wyrobu narzędzi i mebli. Niektóre gatunki wykorzystywane są także jako rośliny lecznicze[7].