Cesarstwo Bizantyjskie w momencie objęcia rządów przez Bazylego I w 867...

...i w momencie śmierci cesarzowej Teodory w 1056

Dynastia macedońska – ósma dynastia cesarska panująca w Cesarstwie Bizantyńskim. Członkowie rodu zasiadali na tronie cesarskim w latach 867-1056. Za czasów dynastii macedońskiej Bizancjum otrząsnęło się z klęsk zadanych przez najazdy arabskie, przywrócono potęgę militarną i prestiż na arenie międzynarodowej, zapoczątkowany przez ostatniego władcę z dynastii amoryjskiej – Michała III. Najwybitniejszym przedstawicielem rodu był Bazyli II Bułgarobójca, który ugruntował dokonania poprzedników oraz zniszczył Carstwo Bułgarii.

Władcy z dynastii macedońskiej

• Bazyli I Macedończyk (ur. 811, zm. 886) – panował: 867 do śmierci; założyciel dynastii; władzę objął dokonując zamachu na cesarza Michała III; zapoczątkował tzw. renesans macedoński Cesarstwa;
• Leon VI Filozof (ur. 866, zm. 912) – panował: 886 do śmierci; usynowiony przez Bazylego I, możliwy syn Michała III;
• Aleksander (ur. 870, zm. 913) – panował: od 879 jako współrządca, od 912 do śmierci jako regent;
• Konstantyn VII Porfirogeneta (ur. 905, zm. 959) – panował: 913-920 i 945 do śmierci; syn Leona VI;
  • Spoza dynastii Roman I Lekapen (ur. 870, zm. 948) – panował: 920-944 jako uzurpator; teść Konstantyna VII;
• Roman II (ur. 938, zm. 963) – panował: 959 do śmierci; syn Konstantyna VII;
  • Spoza dynastii Nicefor II Fokas (ur. 912, zm. 969 – panował: 963 do śmierci (formalnie jako regent); wyniesiony na tron w wyniku spisku żony Romana II, Teofano;
  • Spoza dynastii Jan I Tzimiskes (ur. 925, zm. 976 – panował: 969 do śmierci (formalnie jako regent); wyniesiony na tron w wyniku spisku żony Nicefora II, Teofano; żonaty z Teodorą - córką Konstantyna VII;
• Bazyli II Bułgarobójca (ur. 958, zm. 1025) – panował: 963 do śmierci (samodzielnie od 976); syn Romana II; najwybitniejszy przedstawiciel dynastii;
• Konstantyn VIII (ur. 960, zm. 1028) – panował: 1025 do śmierci; brat Bazylego II; ostatni męski przedstawiciel rodu;
• Zoe (ur. 978, zm. 1050) – panowała: 1028 do śmierci (faktycznie współrządy z kolejnymi małżonkami); córka Konstantyna VIII;
  • Spoza dynastii Roman III Argyros (ur. 968, zm. 1034) – panował: 1028 do śmierci (jako mąż Zoe); prawnuk Romana I; prawdopodobnie otruty przez żonę;
  • Spoza dynastii Michał IV Paflagończyk (ur. 1010, zm. 1041) – panował: 1034 do śmierci (jako drugi mąż Zoe);
  • Spoza dynastii Michał V Kalafates (ur. 1015, zm. 1042) – panował: 1041- 1042; adoptowany syn Zoe i Michała IV; obalony w wyniku przewrotu swojej matki;
• Teodora (ur. 981, zm. 1056) – panowała: 1042 (współrządy ze swoją siostrą Zoe do jej trzeciego ślubu) i 1055 do śmierci; córka Konstantyna VIII i siostra Zoe; ostatnia przedstawicielka dynastii na tronie;
  • Spoza dynastii Konstantyn IX Monomach (ur. 1000, zm. 1055) – panował: 1042 do śmierci (jako trzeci mąż Zoe).

Po śmierci Teodory cesarzem został, wskazany przez nią, jej faworyt Michał VI Stratiotikos.

Genealogia

• p
• d
• e

Cesarze bizantyńscy

• gwiazdką^*oznaczono monarchów nienależących do dynastii

Dynastia teodozjańska 395–457	Arkadiusz (395–408) Teodozjusz II (408–450) Pulcheria Marcjan (450–457)
Dynastia leońska 457–518	Leon I (457–474) Leon II (474) Zenon Izauryjczyk (474–491) Bazyliskus (475–476)* Anastazjusz I (491–518)
Dynastia justyniańska 518–602	Justyn I (518–527) Justynian I Wielki (527–565) Justyn II (565–578) Tyberiusz II Konstantyn (578–582) Maurycjusz (582–602) Fokas (602–610)*
Dynastia heraklijska 610–711	Herakliusz (610–641) Konstantyn III (641) Herakleonas (641) Konstans II (641–668) Konstantyn IV (668–685) Justynian II Rhinotmetos (685–695) Leoncjusz II (695–698)* Tyberiusz III (698–705)* Justynian II Rhinotmetos (705–711) Filipikos Bardanes (711–713)* Anastazjusz II (713–715)* Teodozjusz III (715–717)*
Dynastia izauryjska 717–802	Leon III Izauryjczyk (717–741) Artabasdes (741–743) Konstantyn V Kopronim (741–775) Leon IV Chazar (775–780) Konstantyn VI (780–797) Irena (797–802)
Dynastia Niceforów 802–813	Nicefor I Genik (802–811) Staurakios (811) Michał I Rangabe (811–813) Leon V Armeńczyk (813–820)*
Dynastia amoryjska 820–867	Michał II Amoryjczyk (820–829) Teofil (829–842) Michał III Metystes (842–867)
Dynastia macedońska 867–1057	Bazyli I (867–886) Leon VI Filozof (886–912) Aleksander (912–913) Konstantyn VII Porfirogeneta (913–959) Roman I Lekapen (920–944) Roman II (959–963) Nicefor II Fokas (963–969) Jan I Tzimiskes (969–976) Bazyli II Bułgarobójca (976–1025) Konstantyn VIII (1025–1028) Roman III Argyros (1028–1034) Michał IV Paflagończyk (1034–1041) Michał V Kalafates (1041–1042) Zoe (1042) Konstantyn IX Monomach (1042–1055) Teodora (1055–1056) Michał VI Stratiotikos (1056–1057) Izaak I Komnen (1057–1059)*
Dynastia Dukasów 1059–1081	Konstantyn X Dukas (1059–1067) Roman IV Diogenes (1068–1071) Michał VII Dukas (1071–1078) Nicefor III Botaniates (1078–1081)
Dynastia Komnenów 1081–1185	Aleksy I Komnen (1081–1118) Jan II Komnen (1118–1143) Manuel I Komnen (1143–1180) Aleksy II Komnen (1180–1183) Andronik I Komnen (1183–1185)
Dynastia Angelosów 1185–1204	Izaak II Angelos (1185–1195 i 1203–1204) Aleksy III Angelos (1195–1203) Aleksy IV Angelos (1203–1204) Mikołaj Kanabos (1204)* Aleksy V Murzuflos (1204)*
Dynastia Laskarysów 1204–1261	Teodor I Laskarys (1204–1221) Jan III Dukas Watatzes (1221–1254) Teodor II Laskarys (1254–1258) Jan IV Laskarys (1258–1261)
Dynastia Paleologów 1259–1453	Michał VIII Paleolog (1259–1282) Andronik II Paleolog (1282–1328) Andronik III Paleolog (1328–1341) Jan V Paleolog (1341–1391) Jan VI Kantakuzen (1347–1354)* Mateusz Kantakuzen (1353–1357)* Andronik IV Paleolog (1376–1379) Jan VII Paleolog (1390) Manuel II Paleolog (1391–1425) Jan VIII Paleolog (1425–1448) Konstantyn XI Paleolog (1448–1453)