Dyskusja:Gwiazda dziwna
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
== "Dlaczego gwiazda kwarkowa jest związana grawitacyjnie? Wydawało mi się, że wiążą ją oddziaływania silne."
Oddziaływanie silne jest zbyt słabe na większych odległościach i nie jest w stanie utrzymać więcej kwarków niż jest ich w protonie i więcej niż około 200 nukleonów. Musi istnieć dodatkowe przyciąganie, które "zgniecie" neutrony i odległości między wszystkimi kwarkami będą jednakowe (bez struktury nukleonowej)
Brzmi rozsądnie.
- Z tego, co czytałem, gwiazda kwarkowa, w przeciwieństwie do gwiazdy neutronowej, trzymałaby sie jednak kupy, gdyby zniknęła grawitacja. Dziwadełka od minimalnych rozmiarów do czarnej dziury są trwałe, w przeciwieństwie do jąder atomowych.--BartekChom 19:46, 18 cze 2006 (CEST)
- Również czytałem, chyba w Wiedzy i Życiu, że gwiazdy dziwne, w przeciwieństwie do neutronowych i wszystkich innych znanych ciał, nie rozpadłyby się, gdyby zniknęła grawitacja.Conr.PL Dyskusja 17:51, 4 gru 2006 (CET)
- Można o tym przeczytać między innymi tu http://astronomia.servis.pl/kwarkowe_bomby.php (fragment owego tekstu z WiŻu) Conr.PL Dyskusja 18:07, 4 gru 2006 (CET)
- Napisałem o tym. BartekChom 16:40, 8 kwi 2007 (CEST)
- Można o tym przeczytać między innymi tu http://astronomia.servis.pl/kwarkowe_bomby.php (fragment owego tekstu z WiŻu) Conr.PL Dyskusja 18:07, 4 gru 2006 (CET)
== Co to znaczy, że jest w równowadze ze względu na rozpad beta? Co się w niej rozpada, skoro nie ma neutronów?
Każdy stan stabilny można rozpatrywać jako rozpad i łączenie i tak tu opisano
Ale jaki rozpad beta? To neutrony podlegają rozpadowi beta! Chyba, że chodzi o rozpad kwarku na drugi kwark, elektron i neutrino.
- Chyba właśnie o taki rozpad kwarków chodzi.--BartekChom 19:46, 18 cze 2006 (CEST)
== O co chodzi z masami kwarków? Mają dużą masę czy małą gdy są blisko siebie? Bo kwarki w plazmie g-k są blisko siebie, prawda?
Sądzę że w wymienionej teorii chodzi o masy całkowite cząstek, gdyby próbować to wyjaśnić na gruncie mechaniki relatywistycznej, to cząstki silnie odpychające się zbliżone do siebie mają bardzo dużą energię co odpowiada ich dużej masie.
A tego kompletnie nie rozumiem. Dwa cytaty z artykułu:
"Swobodne kwarki gdy są ekstremalnie blisko siebie posiadają niewielkie masy."
"Kwarki zyskują w plaźmie gluonowo-kwarkowej znaczne masy."
Kwarki w plazmie g-k mają swobodę asymptotyczną i są 'ekstremalnie' blisko siebie. Tak czy nie?
Wikipedysta:Haael dziękuje Wikipedyście:Stokowi za wyjaśnienia.
- Skoro mają tak duże masy, to najwyraźniej wciąż są stosunkowo daleko od siebie. Problem w tym, że te masy są większe niż w nukleonach. Proton waży jakieś 930 MeV (neutron podobnie), a kwarki w plazmie k-g mają masę ok. 330 MeV (dziwne jeszce więcej), czyli że swobodne protony są lżejsze niż po zbiciu w dziwadełko. 100 protonów - 93000 MeV, 300 kwarków u i d - 99000 MeV. A to lżejszy stan jest trwalszy.--BartekChom 19:46, 18 cze 2006 (CEST)
Jeśli chodzi o masy kwarków to wyróżniamy kwarki prądowe i składnikowe. Kwark prądowy to po prostu czastka elementarna, o stałej masie. Kwark składnikowy to twór poniekąd sztuczny. Proton, czy neutron składa się z trzech kwarków składnikowych, których masy sumują się do masy tych nukleonów, więc są rzędu setek MeV. Masy kwarków prądowych są mniejsze (w przypadku kwarków u i d wiele razy). Mimo to nukleony zawierają również trzy kwarki prądowe. Różnica masy wynika stąd, że nukleon prócz 3 kwarków prądowych zawiera wielką ilość par kwark - antykwark, czyli mezonów. Stanowią one resztę masy i wchodzą w skład kwarków składnikowyh. Mithoron (dyskusja) 15:23, 3 mar 2009 (CET)
Z tymi masami to masz rację tu się coś nie zgadza, bo jak wiadomo, masa jest równoważna energii, duża masa, to układ ma dużą energię, mała masa układ ma małą energię.
Ten opis to tragedia i mnie też nie przekonuje, ale nie ruszam bo nie rozumiem tego. Masa jest mała czy duża?
- No właśnie ja też nie rozumiem i też nie ruszam.
A do tego jeszcze jednostki MeV/c^2 - niby co to za jednostka, pierwszy raz ją widzę.
- To jest akurat sensowna jednostka. m=E/c^2, eV to jednostka energii, więc MeV/c^2 to jednostka masy.
- Powszechnie używa się jednostek energii do mierzenia masy cząstek, (pierwsze nie) a tu jest pomieszanie MeV - to symbol jednostki, a c - nie jest symbolem jednostki a symbolem wielkości/ stałej fizycznej (prędkość światła w próżni). (Drugie nie) jeżeli nawet podstawimy za c jego wartość to i tak nie otrzymamy żadnej uznanej jednostki masy.
- Rzeczywiście, trudno nie przyznać racji :).
- Powszechnie używa się jednostek energii do mierzenia masy cząstek, (pierwsze nie) a tu jest pomieszanie MeV - to symbol jednostki, a c - nie jest symbolem jednostki a symbolem wielkości/ stałej fizycznej (prędkość światła w próżni). (Drugie nie) jeżeli nawet podstawimy za c jego wartość to i tak nie otrzymamy żadnej uznanej jednostki masy.
Co to jest "swoboda asymptotyczna", a "ekstremalna odległość"? - tragedia.
- To też akurat ma sens. Chodzi o to, że kwarki, gdy są blisko siebie, zachowują się jak cząstki swobodne. To trochę tak, jakby o więźniu mówić, że jest wolny, pod warunkiem, że nie wspominamy np. o możliwości pójścia do kina :).
- Nie rozumiem. Dlaczego "asymptotyczna"? Czy to słowo ma jakieś inne znaczenie poza znanym z matematyki? "Ekstremalna" - w zaczeniu potocznym czy matematycznym, bo żadne mi nie pasuje, najmniejsza, największa, czy jak?
- Asymptotyczna, bo ekstremalnie mała. Kwarki są swobodne w kiedy ich odległość wynosi zero. Odległość nigdy nie jest zero, ale można się do niej dowolnie mocno zbliżyć. To tak, jak wykres funkcji 1/x - zbliża się do zera, ale nie osiąga zera.
- Nie rozumiem. Dlaczego "asymptotyczna"? Czy to słowo ma jakieś inne znaczenie poza znanym z matematyki? "Ekstremalna" - w zaczeniu potocznym czy matematycznym, bo żadne mi nie pasuje, najmniejsza, największa, czy jak?
Czytałem jakieś opracowania w Internecie i powołując się na naukowców twierdzą, że 400 kwarków + dużo energii wywoła dziwadełko, które utrzymuje się bez grawitacji. A ta duża energia zwiększa masę układu, czyli masę przypadającą na kwarka.
- Każdy hiperon to dziwadełko. Dziwadełko to inaczej hadron z kwarkami S, niezależnie od tego, jak jest duży. Małe dziwadełka istnieją, chociaż są niestabilne. Może większe są bardziej stabilne?
- No
Zwiększenie masy układów przy wzroście jego energii tłumaczy się poprzez zwiększenie masy składników lub wprowadzenie cząstek przenoszących oddziaływania, czasami zwanych wirtualnymi.
- Nie wiem, jak jest naprawdę, ale mam następującą intuicję: oddziaływanie silne działa na kwarki przyciągająco, więc powinny mieć małą masę przy zbliżaniu a dużą przy oddalaniu. Inaczej by było, gdyby oddziaływanie silne odpychało kwarki.
- No
- Haael 17:52, 7 paź 2005 (CEST)
StoK 07:45, 7 paź 2005 (CEST)
- StoK 18:53, 7 paź 2005 (CEST)
Pytanko
Rok temu czytałem "Świecie Nauki" artykuł o gwiazdach dziwnych i dziwadełkach. Pewnej kwestii artykuł nie tylko nie wyjaśniał ale i nie poruszał. Jak wiadomo do istnienia materii z której się składamy my czy gwiazdy wystarczają elektrony, neutrina elektronowe oraz kwarki d i u . Hiperony są nietrwałe a w ich skład wchodzą też (hiperon Omega składa się wyłącznie) kwarki dziwne s . Materia dziwna składać się ma z nich - cząstek w naszych warunkach nietrwałych. Ale skąd wezmą się kwarki s , skoro plazma neutronowo-protonowa ich nie zawiera? Proton wg Gell-Manna składa z dwu kwarków u i jednego d , neutron z dwu d i jednego u . A skąd kwarki s ? Kreują się z energii grawitacyjnej zapadania gwiazdy. Ale by kreowała się cząstka musi też powstać jej antycząstka. Stąd musi powstać tyleż samo kwarków i antykwarków dziwnych. Czy anihilują się i przy takim zagęszczeniu powstają na powrót , a wszystko to permanentnie? I dlaczego przy rozpadzie nukleonów mają powstać właśnie kwarki s , a d i u nie wystarczą? Czy dlatego , że s są cięższe i nadmiar energii obrócony ma być w cząstki cięższe niż zwykłe kwarki (te które dziwne nie są)? Pilot Pirx 16:16, 2 mar 2006 (CET) Dopisek późniejszy. Rozumiem, że materia dziwna nie zmienia zwykłej materii w dziwną, tylko nadgęsta gwiazda dziwna ściąga materię która w warunkach nadgęstości rozkłada się na kwarki, a energia grawitacji kreuje także dziwną materię (i antymaterię).Pilot Pirx 13:14, 5 mar 2006 (CET)
Czy odpowiedzią nie jest tutaj łamanie symetrii CP w ekstremalnych warunkach panujących przy tak dużej gęstości? Podobnie jak podczas Wielkiego Wybuchu powstaje antymateria i materia, ale z jakiegoś powodu materii jest więcej, co w efekcie powoduje przewagę kwarków nad antykwarkami.
Zobacz:
- "Świat Nauki" Lipiec 2003 str.48 "Najdoskonalsza teoria w punkcie zwrotnym"
- "Świat Nauki" Lipiec 2005 str.55 "Wytwarzanie zimnej antymaterii"
Superborsuk Ω 18:13, 5 mar 2006 (CET)
- Raczej nie. Kwarki dziwne powstają z kwarków dolnych i górnych w procesie, który jest pewnym rodzajem rozpadu beta.--BartekChom 19:46, 18 cze 2006 (CEST)
- Dzięki. Artykuł ten częściowo to wyjaśnia "Pojawiają się też ważne sygnały ze zbudowanych w Kalifornii i Japonii „fabryk B”. Są to specjalne zderzacze, w których wytwarza się miliardy kwarków b (jedna z 11 dodatkowych cząstek) i ich antycząstek, anty-b, aby badać zjawiska zwane łamaniem symetrii CP. CP, czyli parzystość ładunkowa, to symetria wiążąca ze sobą materii i antymaterii. Niezachowanie jej, czyli złamanie CP, oznacza, że materia i antymateria nie są dokładnie swymi zwierciadlanymi odbiciami. Wyznaczona z dotychczasowych pomiarów skala naruszenia symetrii CP mieści się jeszcze w granicach Modelu Standardowego. Istnieją jednak powody, by przypuszczać, że naruszenie tej symetrii może się okazać znacznie silniejsze. Do takich właśnie efektów doprowadzić mogą cząstki spoza Modelu Standardowego." ("Najdoskonalsza teoria..." s. 52) Rozpad beta zaś polega na tym iż kwark d w neutronie zmienia się w kwark u w protonie (rozpad beta minus) lub na odwrót (rozpad beta plus). Kwark dziwny s tu się nie pojawia. Pilot Pirx (dyskusja) 22:47, 6 lis 2012 (CET)
Przepraszam. Zapomniałem napisać, że zupełnie nie rozumiem, czym jest stała worka. Pierwszy raz o niej słyszę.--BartekChom 19:49, 18 cze 2006 (CEST)
Dzisiaj przeczytałem hasło i też nie mam pojęcia, czym jest STAŁA WORKA? Może warto by było usunąć to sformułowanie? peem3 03:17, 17 czerw 2012
- Po wpisaniu do wyszukiwarki "Stała worka" wyświetliło ”Fizyka zderzeń ciężkich jonów” semestr letni 2011/2012 Wykład 7 s. 51 : "W modelu worka przejście do QGP pojawia się kiedy ciśnienie gazu kwarkowogluonowego staje się równe stałej worka B czyli (dla B = 234 MeV fm-3) otrzymujemy" pewien wzór.
Wcześniej s. 48n "Model worka (MIT bag model). Fakt: kwarki uwięzione są w hadronach. Ale przy dużych gęstościach kwarki zachowują się jak swobodne (QGP) bo nukleony zaczynają “przekrywać się” w przestrzeni. Co by tu zrobić żeby uzyskać dużą gęstość tak, żeby hadrony zaczęły wchodzić na siebie?
a) można podgrzać – wyprodukować więcej cząstek z energii
b) lub zwyczajnie ścisnąć
Model worka – pozwala oszacować gęstość energii i temperaturę potrzebną na uzyskanie takiego stanu QGP
1. Jeden z wygodnych modeli fenomenologicznych hadronów
2. Kwarki (w hadronie) poruszają się swobodnie wewnątrz worka z którego nie mogą uciec
3. Rozmiar worka określany przez ciśnienie P wywierane na worek przez próżnię => worek z kwarkami i gluonami przypomina bąbelek próżni w cieczy
4. To ciśnienie jest uniwersalną stałą dla wszystkich hadronów tzw. stała worka B i może być oszacowane np. z rozmiarów protonu B = 234 MeV fm-3
5. W modelu worka QGP byłaby zdefiniowana jako stan materii który wywiera ciśnienie na próżnię przekraczające ciśnienie worka
6. W modelu taki stan QGP mógłby być dowolnie duży i mógłby się składać z dużej liczby kwarków i gluonów
7. Stany równowagi takiego systemu może być opisany językiem termodynamiki
8. Można próbować ułożyć równanie stanu (Equation Of State) dla takiego worka czyli zależność między makroskopowymi parametrami jak: ciśnienie, temperatura, gęstość energii, gęstość entropii." Pilot Pirx (dyskusja) 22:47, 6 lis 2012 (CET)