Fauna ediakarska
zespół wymarłych organizmów okresu ediakaru / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Fauna ediakarańska?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Fauna ediakarska[1] (ang. Ediacaran, wcześniej fauna wendu) – zespół wymarłych organizmów okresu ediakaru, reprezentujący najstarsze znane organizmy wielokomórkowe. Pojawiły się one wkrótce po zakończeniu epoki lodowej okresu kriogeńskiego, i w większości zniknęły przed wzrostem bioróżnorodności znanym jako eksplozja kambryjska. Fauna ediakarska w niewielkim tylko stopniu przypomina schematy budowy późniejszych organizmów.
Ten artykuł należy dopracować |
Organizmy ediakarskie pojawiły się około 610 milionów lat temu i pozostawały w rozkwicie do początku kambru 542 miliony lat temu. Nie są spotykane później niż u schyłku ediakaru, pozostawiając po sobie co najwyżej relikty wcześniej kwitnących ekosystemów. Rzadkie skamieniałości mogące do nich przynależeć znajdywano w warstwach środkowego kambru (510–500 milionów lat temu)[2]. Sformułowano liczne hipotezy tłumaczące zniknięcie, w tym o braku zapisu kopalnego (preservation bias), zmianę środowiska, pojawienie się drapieżnictwa i konkurencji z innymi organizmami.
Niektóre ediakarskie organizmy mogły być blisko spokrewnione z później znaczącymi grupami; przykładowo Kimberella wykazuje pewne podobieństwa do mięczaków, a u innych organizmów występuje symetria dwuboczna. Skamieniałe ślady ryjących, przypominających robaki organizmów prawdopodobnie również zostawiły zwierzęta dwubocznie symetryczne. Jednak większość niemikroskopowych skamieniałości różni się morfologicznie od późniejszych form życia, i przypomina dyski, torby wypełnione mułem oraz pikowane materace. Klasyfikacja jest trudna, a przypisanie niektórych gatunków nawet na poziomie królestwa – zwierząt, grzybów, protistów lub innego – niepewne. Adolf Seilacher uzyskał nawet pewne poparcie dla idei oddzielnego królestwa Vendobionta (teraz zwanego Vendozoa)[3]. Ich pozorny brak podobieństwa do późniejszych organizmów spowodował, że niektórzy uznali je za „nieudany eksperyment” wielokomórkowego życia a późniejsze formy wielokomórkowe wyewoluowały niezależnie[4].